De kwaliteit van vijverwater is eigenlijk het belangrijkste eigenschap van een vijver. Zonder goede waterwaarden is het onmogelijk om vissen en Koi in een goede conditie te houden. Vijverwater testen is daarom van belang om te controleren of de waarden in orde zijn. Daarnaast is de juiste waterkwaliteit van belang om een vijver gezond en helder te houden.
De belangrijkste waterwaarden om te testen
Bij Koi wordt vaak aangegeven dat vooral de ammoniak en ammonium waarde belangrijk is. Hoewel deze waarde belangrijk is, is het niet de enige waarde waar je op dient te letten. Bij een goed vijverfilter komt het overigens eigenlijk altijd wel goed met het ammoniak gehalte. De carbonaathardheid (KH) is een waarde waar minder aandacht aan wordt besteed, terwijl deze misschien wel voor de meeste problemen zorgt. De waarde zakt namelijk geleidelijk wanneer er niet genoeg ververst wordt, of wanneer kraanwater water gebruikt wordt om te verversen zelf ook een zeer lage KH waarde heeft. Zakt de KH waarde te laag, dan zakt de zuurgraad (PH) ook mee, wat voor directe vissterfte kan zorgen. Ook zorgt een lage zuurgraad ervoor dat microbiologie afsterft, waardoor juist de ammoniak waarde weer kan gaan oplopen. Kortom, alle waterwaarden staan met elkaar in verbinding en daardoor is het belangrijk om in zijn geheel naar de waterkwaliteit te kijken.
- KH waarde: de carbonaathardheid en buffer van de zuurgraad (PH)
- GH waarde: de totale hardheid en daarmee de totale hoeveelheid opgeloste metaalionen waaronder magnesium en calciumcarbonaat.
- PH waarde: de zuurgraad van het water.
- NH3 en NH4: ammoniak en ammonium waarde, een directe afvalstof van vissen.
- NO2: nitriet.
- NO3: nitraat, voornamelijk primaire voedingsstof voor planten en algen.
- FO: fosfaat, voornamelijk een primaire voedingsstof voor planten en algen.
Welke waterwaarden moet ik aanhouden voor mijn vijver?
In onderstaande tabel een overzicht van de ideale waterwaarden voor een vijver met vijvervissen. houdt er rekening mee dat er voor bepaalde soorten vijvers verschillen mogen zijn. Vooral in de GH en KH waarde vragen verschillende type vijvers om andere waarden. Waterplanten hebben namelijk een veel hogere hardheid nodig dan dat vissen zelf. Het kan echter geen kwaad om een hogere GH en KH te hanteren bij een vijver met Koi, aangezien dit ook zorgt voor een mindere groei van algen. Voor ammoniak, nitriet en nitraat geldt altijd hoe lager hoe beter, deze waardes heb je het liefste op 0.
Waterwaarde | Omschrijving | Aanbevolen waterwaarde |
---|---|---|
NO3 | Nitraat | Niet hoger dan 50 mg/l. |
NO2 | Nitriet | Niet hoger dan 0 mg/l. |
GH | Duitse hardheid | Minimaal 5, bij vijvers met planten 12 tot 13 aanbevolen. |
KH | Carbonaathardheid | Minimaal 5, bij vijvers met planten 12 tot 13 aanbevolen. |
PH | Zuurgraad | Aanbevolen 7 tot 8 en minimaal ondergrens van 6,5. |
NH3/4 | Ammoniak/Ammonium | Niet hoger dan 0 mg/l (bij 0,5 mg/l of hoger direct water verversen en bacteriën toevoegen). |
O2 | Zuurstof | Minimaal 6 mg/l (liever 8 mg/l). |
Betrouwbare vijverwater teststrips
Met teststrips ben je in staat om een snelle indicatie te krijgen van de waterkwaliteit. Houdt er echter wel rekening mee dat teststrips wat minder betrouwbaar zijn dan druppeltests, maar ze geven een prima indicatie met een lichte afwijking van grofweg maximaal 10%. Het grote voordeel is de snelheid van testen, binnen één minuut weet je al hoe het water ervoor staat. Enkel de teststrip voor 1 à 2 seconden in het water, water afschudden en na ongeveer 60 seconden de waterwaarden aflezen. Tussen teststrips zit vooral een groot verschil in prijs en de hoeveelheid strips die je krijgt. Met deze vorm van testen is het niet mogelijk om de ammoniak waarde te meten.
1. Colombo Quicktest 6 in 1 test strips (50 stuks)
Prijstechnisch gezien is de Colombo Quicktest de meest interessante teststrips met maar liefst 50 strips in één pakje. Deze set heeft een goed afsluitbare koker waarin de strips opgeborgen zit. Met de strips meet je de zuurgraad, carbonaathardheid, totale hardheid, nitriet- en nitraatgehalte van een vijver. Verkrijgbaar bij bol.com, Vijverbenodigdheden en A2KOI.
2. Sera Quick Test (50 stuks)
De test strips van Sera zijn één van de bekendste in omloop. De waarden die je hiermee afmeet zijn nauwkeurig, echter is de prijs wel hoger dan de meeste andere strips. Met deze strips meet je de zuurgraad, carbonaathardheid, totale hardheid, nitriet- en nitraatgehalte van de vijver. Verkrijgbaar bij bol.com, Vijverbenodigdheden en A2KOI.
3. Velda Aqua Test Strip 6 in 1 (50 stuks)
Deze gemakkelijk af te lezen teststrips van Velda zijn betrouwbaar en geven de waterwaarden prima aan. De strips lijken ontzettend op die van Colombo en vermoedelijk zijn het dezelfde strips. De strips zitten ook zeer goed verpakt in een afsluitbare koker. Verkrijgbaar bij bol.com, Vijverbenodigdheden en A2KOI.
Betrouwbare vijver testkoffer en druppel tests
Het grote voordeel van een testkoffer met druppel tests is dat ze nauwkeurig zijn dan de toepassing van strips. Als je graag exacter wilt weten wat je waterwaarden zijn, dan bieden ze koffers meerwaarde. Dit gaat echter ten koste van snelheid, om alle waterwaarden te druppelen ben je wel 10 tot 15 minuten bezig.
1. Colombo Testlab
Het testen van de waterwaarden gaat met deze druppelset van Colombo ontzettend goed. Niet alleen is deze testkoffer van Colombo scherp geprijsd, maar ook alle navullingen zijn goed verkrijgbaar en voordelig in vergelijking met andere testkoffers. De flesjes druppelen goed en het komt zelden voor dat je per ongeluk een druppel teveel laat vallen. Betrouwbaar en handig in gebruik. Verkrijgbaar bij bol.com, Vijverbenodigdheden en A2KOI.
2. Sera Aqua-testbox
Eigenlijk komt de testkoffer van Sera kwalitatief gezien als beste set naar voren, de druppelflesjes werken het fijnste en je kunt ontzettend veel test doen met de flesjes. Echter is de prijs wel een heel stuk duurder geprijsd dan wat de concurrenten aanbieden. Wanneer je puur voor kwaliteit wilt gaan is dit de meest logische optie. Verkrijgbaar bij bol.com, Vijverbenodigdheden en A2KOI.
3. JBL Combi Testset Pond
Het fijne van deze JBL testset is dat deze compact en handzaam is. De flesjes druppelen erg goed en de testresultaten zijn nauwkeurig. De schaalverdeling van JBL gaat daarnaast in kleinere stappen dan de meeste andere merken, waardoor het ook beter af te lezen is wat de exacte waterwaarde is. Deze set komt inclusief een spuitje en glazen cuvetten. Er is echter één nadeel en dat is dat een nitraattest niet is inbegrepen, terwijl we deze voor een Koivijver wel zien als essentiële waterwaarde. De JBL Combi Testset is verkrijgbaar bij bol.com en A2KOI.
Waterwaarden die niet belangrijk zijn om te testen
Er zijn een aantal waterwaarden waarover we bij vijvers nooit spreken, zoals bijvoorbeeld het ijzergehalte of de hoeveelheid opgelost chloor. Dat komt omdat deze waarden niet in ons kraanwater zitten, waardoor ze ook beide niet in de vijver terecht kunnen komen. Dit is direct ook de reden waarom het niet goed is om gebruik te maken van grondwater bij het bijvullen van de vijver, hier loop je immers het risico dat er ijzer mee gepompt wordt de vijver in.
Slechte waterwaarden hebben negatieve gevolgen
De waterkwaliteit is de basis voor het gezond houden van vijvervissen en de vijver zelf. Slechte waterwaarden hebben een direct negatief effect op het visbestand, de groei van waterplanten en de vijver als ecosysteem. Er zijn diverse problemen die kunnen optreden door een slechte waterkwaliteit.
1. Vijverwater zal eerder troebel of groen van kleur worden
De kans wordt groter dat vijverwater groen wordt naarmate de KH en GH waarde lager worden. Zweefalgen en algen groeien gemakkelijker des te lager de hardheid is. Je kunt dit voorkomen door voor beide een minimale waarde van 10 aan te houden. Je kunt een product als KH plus of GH plus gebruiken om deze waarden te verhogen.
2. Slecht groeiende vijverplanten door te lage hardheid
De groei van waterplanten zal juist verslechteren naarmate de hardheid lager is. Vaak is dit te herkennen aan geel blad, dit komt omdat waterplanten onder andere magnesium opnemen. Voor waterplanten is het aan te beleven om een GH waarde te hanteren van minimaal 12 of 13, je kunt hiervoor GH plus gebruiken.
3. Te hoge ammoniak waarde en vissterfte in de vijver
Wanneer er een hoog ammoniak en ammonium gehalte in de vijver is kan dit zorgen voor directe vissterfte. Deze waarde mag standaard niet uitkomen boven de 0. Natuurlijk zal er niet direct vissterfte optreden wanneer de waarde 0,1 of 0,5 mg per liter is, maar de kans wordt steeds groter naarmate de waarde hoger wordt. Het is vooral belangrijk om nu water te verversen en bacteriën toe te voegen in de vijver om het vijverfilter te helpen snel ammoniak te reduceren.
4. Te lage zuurgraad in de vijver
Een zuurgraad, oftewel PH waarde, lager dan 6,5 is schadelijk voor vijvervissen en Koi. de PH waarde zal zakken door een te lage carbonaathardheid (KH). KH wordt continu verbruikt door micro-organismen in de vijver waardoor uiteindelijk de zuurgraad ook lager zal worden. Zakt de KH onder de 5 dan dien je deze aan te vullen door gebruik te maken van KH plus. Om je een beeld te geven van het effect wat een lage zuurgraad doet, bedenk eens wat er gebeurt wanneer je een muntje in een glas cola (PH van 2,4) laat weken. Natuurlijk is cola vele malen zuurder, maar het idee blijft gelijk aan elkaar.
5. Verzwakte vissen en verminderde weerstand
Een slechte waterkwaliteit zorgt voor stress en een verminderde weerstand met als resultaat zwakkere vissen die vatbaarder zijn voor parasieten. Het gaat hierbij vooral om een hoge ammoniak waarde, hoge nitraatwaarde en een te lage zuurgraad van de vijver. Ook goede en gezonde voeding op basis van de juiste ingrediënten en samenstelling helpt voor een gezond visbestand.
Ik wil duidelijk mijn ammoniak waarde meten.
Helaas begint mijn colombo pas bij 0.5 te verkleuren en dit is al te veel.
Naast de hanna checker weet ik niet wat er nog meer nauwkeurig dit kan meten.
Graag advies.
Met vriendelijke groet Willem van Deurzen
Je kunt inderdaad een hanna checker gebruiken.
Een druppelset begint inderdaad bij 0.5. Dat is echter ook wel voldoende, je ziet het prima wanneer er een lichte verkleuring is dan de stap van 0.5. Zelfs een verschil van 0 of 0.1 zie je al wanneer je druppelt. Dat is zuiver genoeg om te bepalen of het water in orde is, of dat je wellicht bijvoorbeeld wat extra moet verversen.
Dank voor dit uitgebreide teststrip verhaal. Als een beginnend vijveraar loop ik tegen het volgende aan. De teststrips die ik heb geven voor de gh en kh waardes een schaal aan van:
Gh 0-25-75-150-300
Kh 0-40-80-120-180-300
Hoe verhouden deze waardes zich tot de graden schaal die ik overal tegenkom? Is dat gewoon een kwestie van een 0 weglaten.
Misschien een simpele vraag maar ik zou graag het antwoord weten.
Beste George, helaas durf ik daar geen antwoord op te geven met alle zekerheid. mijn vermoeden is dat er inderdaad één nul weggelaten dient te worden als ik naar deze schaal kijk.
Het kraanwater testen zal waarschijnlijk de doorslag geven. Bij Nederlands water zit dat grofweg altijd wel tussen een GH/KH van z’n 5 tot 20 punten.