Beste bacteriën voor de vijver: tips en advies

Een goede waterkwaliteit is essentieel voor een gezonde vijver, om deze te behalen is het belangrijk dat er voldoende bacteriën in de vijver zijn die afvalstoffen van vissen verwerken. De bacteriën zullen zorgen voor een geode werking van de stikstofkringloop. Dat betekent de omzetting van ammoniak naar nitriet en vervolgens van nitriet naar nitraat. We laten je zien welke bacteriën toegepast kunnen worden, welke de beste zijn en hoe je een goed vijver milieu creëert door het toevoegen van bacteriën.

Inhoudsopgave

Dit zijn de 5 beste soorten vijver bacteriën

Er zijn ontzettend veel verschillende soorten bacteriën, maar hoe bepaal je nu welke bacteriën een goede werking hebben? Er is veel verschil in vijver bacteriën die je kunt aankopen, niet alleen in uiterlijk maar ook qua werking. Dat komt overigens door allerlei redenen, zoals het toevoegen van kleurstof of verdikkingsmiddelen. We hebben een overzicht gemaakt met de meest betrouwbare vijver bacteriën op basis van onze eigen ervaring. De bacteriën in deze lijst zijn wij allen bekend mee en hebben wij gebruikt. We laten je later zien waarom deze bacteriën zo goed zijn om te gebruiken en wat het effect is.

Het nut van bacteriën toevoegen in de vijver

Iedere vijver heeft last van continue vervuiling, dit is vooral het geval voor vijvers met vissen. Die zorgen namelijk voor een continue stroom van ammoniak afscheiding via de kieuwen, voer wat in de vijver beland en natuurlijk ontlasting. Daarnaast zijn er uitwerpselen van vogels en andere dieren die in het water terecht komen. Als laatste speelt ook het verrottingsproces van bladeren en vijverplanten wat zorgt voor nieuwe afvalstoffen. Bacteriën hebben de functie om deze afvalstoffen weg te nemen, zodat een gezonde waterkwaliteit ontstaat. Hieronder vallen ook de nitrificerende bacteriën, die in staat zijn om nitriet en ammoniak om te zetten in CO2 en kooldioxide, beter bekend als de stikstofkringloop. CO2 is vervolgens een voedingsbron voor waterplanten en overigens ook voor draadalgen en zweefalgen. Het regelmatig toevoegen van bacteriën aan de vijver zorgt ervoor dat je je bacteriecultuur op niveau houdt en het stikstofproces op zijn best blijft functioneren. Functioneert dit namelijk niet goed, dan vergroot je de kans op een slechtere waterkwaliteit.

Toevoegen van bacteriën na de winter

In de winter is de watertemperatuur zo laag dat bacteriën in de vijver en filter slechts voor een klein deel overleven. De rest sterft af vanwege de kou en onvoldoende voeding (afvalstoffen) die beschikbaar komt. In de winter zelf is dat geen enkel probleem, aangezien je dan amper voert en de verrottingsprocessen staan zo goed als stil door de lage temperaturen. In het voorjaar gaat de temperatuur weer oplopen en dan start je ook weer met voeren. Alles komt dan weer tot elven en er ontstaan ook weer afvalstoffen. Dit is de reden waarom het vaak gebeurt dat in deze tijd van het jaar problemen met de waterkwaliteit ontstaan. Het is daardoor belangrijk om in het voorjaar bacteriën toe te voegen. Het liefste begin je daarmee vanaf een watertemperatuur van ongeveer 9 à 10 graden. Eerder mag ook, alleen sterft dan een groot deel van de bacteriën ook direct weer af doordat de temperatuur nog te laag is.

Bacteriën zullen zich hechten aan filtermateriaal

Het doel van de bacteriën die je toevoegt is dat ze zich hechten aan beschikbaar filtermateriaal. Het filter heeft namelijk niet alleen de functie om vuil op te vangen, maar het zal ook zorgen voor aanhechtingsoppervlak waarin de bacteriën zullen hechten een een biofilm laag vormen. Hoe poreuzer het filtermateriaal is, hoe meer ruimte er is voor bacteriën. Daarnaast zullen zij zich ook hechten aan de wanden van de vijver, vijversubstraat, keien en kiezels in beeklopen, enzovoorts.

1. Microbe-lift Superstart (1 liter of 4 liter)

Altijd wanneer ik Microbe-lift gebruik in het voorjaar resulteert dat direct in een helderdere vijver, dat is al merkbaar in enkele dagen tijd. Microbe staat met stipt bovenaan als het om kwalitatieve bacteriën gaat. De bacteriën hebben wel een ontzettende stank wanneer de fles opengemaakt wordt. Dat komt door de toevoeging van zwavelwaterstof, wat gebruikt wordt om de bacteriën in coma te houden. Je gaat dit overigens niet ruiken aan je vijverwater.

Van Microbe-lift heb je genoeg aan een verpakking van 1 liter voor vijvers tot 20.000 liter. Je dient vier keer te doseren met steeds één week tussentijd. Wat je het beste kunt doen voordat je dit product toevoegt aan de vijver, is een laagje in een emmer gieten en dit eerst een paar uur in de zon laten staan alvorens je het toevoegt. Je zult zien dat de bacteriën nog roder worden gekleurd dan dat ze al waren in de fles. Zo vermenigvuldigen ze alvast wat voordat je ze toevoegt aan de vijver. Hoewel het ontzettend stinkt, werkt het fenomenaal voor je vijverfilter en helpt het je vijver in enkele dagen tijd helderder te maken.

1.000 ml Micro-Lift Super Start: goed voor 20.000 liter water
4.000 ml Micro-Lift Super Start: goed voor 160.000 liter water

2. Bactoplus Fresh PSB 2 liter

De Bactoplus Fresh PSB heeft veel weg van Micro-lift Superstart. Prijstechnisch is dit product eigenlijk interessanter, je krijgt namelijk twee liter voor haast dezelfde prijs. Microbe-lift is echter al jarenlanger op de markt en heeft zich duidelijk bewezen in allerlei branches, niet alleen voor de toepassing bij Koivijvers. Dat terwijl er bij Bactoplus geen andere bacteriën worden geproduceert voor bijvoorbeeld de fruitteelt, riolen, planten en de waterwereld, de kennis en kunde die Microbe-lift daar heeft opgebouwd is niet te evenaren. Desalnietemmin is dit een ontzettend goed product. Ik heb zelf PSB ondertussen enkele jaren gebruikt en moet zeggen dat ik er goed over te spreken ben, ook hier merk je binnen enkele dagen een verbetering aan de helderheid van de vijver. Ook hier ruik je overigens dat er hoogstwaarschijnlijk zwelwaterstof is toegevoegd, net als bij Micro-lift het geval is, waardoor de bacteriën in coma gehouden kunnen worden in de fles.

BactoPlus Fresh PSB 2 liter: voor 40.000 liter water

3. Evolution Aqua Pure Pond

Pure Pond zijn bacteriën in vorm van kleine gelballetjes die geleidelijk aan oplossen in water. Hierdoor komen levende bacteriën geleidelijk vrij in in plaats van dat alles in één keer beschikbaar komt. Naast bacteriën bevatten de balletjes enzymen die helpen bij de afbraak van organisch afval. Je kunt hierdoor helderder water verwachten. Zelf heb ik eens geprobeerd om een handvol van deze gelballetjes toe te voegen aan mijn plantenfilter. Het effect is dat er precies een cirkel aan slib weggevreten wordt direct rondom de balletjes binnen slechts twee weken tijd. Je kunt natuurlijk niet verwachten dat alle slib verdwijnt, maar het heeft wel degelijk een effect te hebben zoals het product ook belooft. Deze Pure Pond bacteriën komen uit Engeland en hebben daar een aantal awards gewonnen. Onder andere het beste waterverbeteringsproduct in het jaar 2013 en 2016, waarvan één verkozen door de lezers van het blad ‘Practical Fishkeeping’.

500 ml Pure Pond: geschikt voor 10.000 liter water
1.000 ml Pure Pond: geschikt voor 20.000 liter water
2.000 ml Pure Pond: geschikt voor 40.000 liter water

4. Velda Vijverbalans Bacterial

Vijverbalans Bacterial is een bron van nitrificerende bacteriën. Een voordeel van deze bacteriën is dat ze onbeperkt bewaard kunnen worden zolang ze maar niet in contact komen met water. Je kunt deze poedervormige bacteriën rechtstreeks toevoegen aan de vijver of in het filter met een dosering van 10 ml per 1.000 liter vijverwater. Eventueel kun je ze eerst prepareren in een emmer met lauwwarm water van ogneveer 25 graden, goed doorvoeren en even een uurtje laten staan. Vervolgens kun je ze geleidelijk in de vijver toevoegen.

Bacterial 50 ml: geschikt voor 5.000 liter water
Bacterial 200 ml: geschikt voor 20.000 liter water
Bacterial 1.000 ml: geschikt voor 100.000 liter water

5. Bactoplus Filterstart Gel

Deze filterstart gel is een kleverig goedje wat je daardoor erg goed kunt gebruiken om rechtstreeks toe te voegen in een kamerfilter of beadfilter. Juist door de stroperige substantie blijft het filtermateriaal daar ook beter in achter, precies op de plaats waar je het wilt hebben. Voor de opstartfase gebruik je 50 ml per 1.000 liter vijverwater, waardoor de kleinste verpakking geschikt is voor een vijver van maximaal 20.000 liter.

1.000 ml Bactoplus Filterstart Gel: geschikt voor 20.000 liter
2.500 ml Bactoplus Filterstart Gel: geschikt voor 50.000 liter
5.000 ml Bactoplus Filterstart Gel: geschikt voor 100.000 liter

Een nieuwe vijver opstarten met bacteriën

Belangrijk om te weten is dat je nieuwe vijvers alleen kunt opstarten wanneer er ook al vissen in de vijver zwemmen. Zonder vissen ontstaan er namelijk heel weinig afvalstoffen voor de bacteriën die je toevoegt en daardoor zal een zeer groot deel afsterven. Het heeft daardoor ook geen nut om een vijver te laten rijpen zonder dat er vissen in zitten. Voor nieuwe vijvers is het beter om de temperatuur iets hoger op te laten lopen tot ongeveer 10 tot 12 graden. Op het moment dat de vissen geïntroduceerd worden dienen ook direct de bacteriën toegevoegd te worden.

Verschil vloeibare en poedervorm bacteriën

Bacteriën heb je zoals gezegd echt in alle soorten en maten. De snelst werkende zijn over het algemeen in vloeibare vorm, deze ent je in je vijver en zullen direct werk verrichten. Een nadeel van vloeibare bacteriën is dat ze beperkt houdbaar zijn, je moet een opengemaakte fles eigenlijk zo snel mogelijk opmaken, en de bacteriën duur zijn.

Poedervormige bacteriën zijn over het algemeen stukken voordeliger in aankoop. Daardoor worden ze vooral interessanter naarmate je vijver groter is. De werking is echter juist weer trager doordat ze eerst moeten ontwikkelen voordat de stikstofkringloop in de vijver goed op gang komt. Je kunt dit proces versneller door je eigen bacteriën te kweken.

Het zelf kweken van bacteriën

Wanneer je een grote vijver hebt of je wilt regelmatig bacteriën toevoegen dan is het de moeite waard om je te verdiepen in het zelf kweken van bacteriën. Dat is namelijk ontzettend eenvoudig en je creëert daarmee in korte tijd snel grote hoeveelheden bacteriën. Het voordeel wat je hebt is dat je de bacteriën altijd vers kunt produceren in slechts 24 uur tijd. Je hebt hiervoor een zogenaamde activator nodig, waarin ze in een wat warmer klimaat kunnen ontwikkelen en vermenigvuldigen. Het apparaat biedt de perfecte tempratuur om nitrificerende bacteriën in op te kweken. Voor slechts een fractie van de prijs van vloeibare bacteriën in een fles produceer je een grote hoeveelheid. Je hebt ook geen last meer van houdbaarheidsdatum doordat de droogbacteriën onbeperkt bewaard kunnen blijven. De twee meest bekende apparaten waarmee je eigen bacteriën kunt kweken zijn House of Kata Kamic en Natural Aquatic Activator.

Biota Bacterial Activator (Natural Aquatic) voor 200.000 liter
Biota Bacterial Activator (Natural Aquatic) voor 400.000 liter
House of Kata Kamiac kweekset voor 200.000 liter

De carbonaathardheid kan afnemen door bacteriën

Doordat bacteriën tijdens het omzettingsproces carbonaat verbruiken, zal geleidelijk de carbonaathardheid (KH waarde) verminderen. Een te lage KH waarde resulteert in een lagere zuurgraad van de vijver. En dat resulteert vervolgens in een mindere of zelfs geen stikstofkringloop, doordat bacteriën niet kunnen overleven in een lage zuurgraad. Je carbonaathardheid regelmatig testen en ingrijpen waar nodig is belangrijker dan je denkt.