Een trickle filter, ook wel druppelfilter genoemd, is vooral bedoelt voor biologische filtratie en blinkt daarin als geen ander uit. Een trickle filter is eigenlijk een hele eenvoudige vorm van filteren waarbij de water door verschillende lagen van filtermateriaal van boven naar onderen zal druppelen. Deze vorm van filteren zorgt voor zeer zuurstofrijk water en daardoor kan er een dikke laag biofilm ontstaan die in staat is om ammoniak en nitriet af te breken. Trickle filters behoren tot de meest effectieve filters wanneer het om biologische filtratie gaat.

Werking van een trickle filter

Een trickle filter is opgebouwd uit meerdere etages die ieder voorzien zijn van filtermedium van eventueel verschillende soorten. Vaak zijn dit op elkaar stapelde bakken of kratten. Een vijverpomp pompt het water naar de bovenste etage waarna het door een sproeibuis of door een laag met perforeerde gaten zo goed mogelijk verspreid wordt over de bovenste laag filtermedium.

Iedere volgende etage is voorzien van een rosoter of geperforeerde plaat waarop steeds een laag filtermateriaal is aangebracht. Het water druppelt en klettert daardoorheen naar onderen toe. Het grote voordeel hiervan is dat er veel contacttijd is met lucht, waardoor het water goed vermegd wordt met zuurstof. En juist zuurstof kan goed gebruikt worden door bacteriën om de stikstofkringloop toe te passen en daarmee ammoniak en nitiet af te breken. Hoe meer zuurstof aanwezig is, hoe meer bacteriën er kunnen overleven waardoor er ook meer afvalstoffen gefilterd kunnen worden.

De onderste bak en daarmee het laatste niveau heeft wel een bodem en is niet geperforeerd. Het water kan zo opgevangen worden en wordt vervolgens via een watervaluitloop of een buis terug naar de vijver gebracht.

Onderhoud aan een trickle filter

Een groot voordeel van trickle filters is dat ze nagenoeg geen onderhoud nodig hebben. Dat komt doordat het water klettert naar odneren toe, waardoor vuil haast niet de kans krijgt om in het filtermateriaal te hechten. Het filter is dan ook alleen geschikt om als biologische filtering toe te passen. Houdt er daarbij rekening mee dat er wel altijd voorfiltratie nodig is wanneer je het water mooi helder wilt houden.

Het enige onderhoud waar je wel op moet letten is af en toe controleren of er in de onderste laag van het filter geen laag met slib verzameld wordt. Slib vormt namelijk een ideale laag voor slechte bacteriën en dient daardoor regelmatig schoongemaakt te worden. Goede trickle filters zijn zeer ondiep en hebben een aflopende bodem waardoor vuil de kans niet krijgt om op te hopen. Het liefste is de onderste bak ook voorzien van een aftapkraan waardoor er eenvoudig schoongemaakt kan worden.

Voorfiltratie is essentieel

Wanneer een trickle filter de enige vorm van filtering is, is het belangrijk dat er een voorfilter gebruikt wordt om de vijver mooi helder te houden. De belangrijkste reden daarvoor is dat vuil niet tegengehouden zal worden en dat zorgt ervoor dat vuil steeds fijner zal worden. Zo fijn zelfs, dat het water vaak bruin van kleur zal worden. De waterkwaliteit zal ongetwijfeld goed worden, maar je ziet weinig in het water plus het ziet er niet fraai uit.

Voor een buitenvijver is het beter om een voorfilter te gebruiken zoals bijvoorbeeld een trommelfilter of een zeeffilter. Een andere optie is om in de bovenste laag van het trickle filter een fijner filtermedium aan te brengen. Bijvoorbeeld een fijne filtermat of eventueel filterwatten. Bedenk wel dat je dit heel regelmatig moet schoonmaken. Voor een binnenvijver of quarantainebak zijn filterwatten een prima oplossing doordat er weinig vuil is, behalve ontlasting van Koi.

Voordelen van een trickle filter

• Zeer goede vorm van biologische filtratie.
• Zeer zuurstofrijke manier van filteren, waardoor een dikke laag biofilm kan ontstaan.
• Ontgassing van ammoniak door grote hoeveelheden zuurstof en kletterend water.
• Weinig tot geen onderhoud wanneer voorfiltratie wordt toegepast.
• Compleet afbreken van ammoniak en nitriet tot niveaus van 0 (niet meer meetbaar).

Nadelen van een trickle filter

• Een trickle filter kan in de winter gemakkelijk bevriezen indien niet ingepakt of geïsoleerd.
• Verlies debiet vijverpomp door grotere opvoerhoogte (krachtigere pomp benodigd).
• Voorfiltratie is benodigd, of regelmatig filterwatten in bovenste laag vervangen.
• Geluid en ruis door vallend en kletterend water.

Goed filtermateriaal voor een trickle filter

Wanneer je de potentie van een trickle filter zo goed als mogelijk wilt benutten is het belangrijk om een goed filtermedium te gebruiken. Het is zonde om een krachtige vijverpomp te gebruiken met de energiekosten die daarmee gepaard gaan om vervolgens de potentie niet te benutten door een minder goed medium te gebruiken. Bedenk ook dat het filtermateriaal heel wat jaren mee zal gaan.

1. Siporax

Siporax is een zeer poreus medium waarvan slechts 1 liter voldoende is om 300 tot 400 liter water te filteren. Siporax is verkrijgbaar bij bol.com en A2KOI.

2. Air Aqua SuperBio

SuperBio is een ontzettend poreus filtermedium wat geproduceerd wordt op basis van gesinterd glas. Het is zo ontzettend licht dat het zelfs drijft op het water, waardoor het ontzettend geschikt is voor de toepassing van trickle filters. SuperBio is verkrijgbaar bij bol.com.

3. Bacteria Home Spiral

Dit is een zeer poreus filtermateriaal wat daarnaast meer aanhechtingsoppervlak heeft dan de normale Bacteria Home doordat er spiraalsnedes zijn ingemaakt. Dit medium is verkrijgbaar bij bol.com en A2KOI.

4. Bacteria Home

Een poreus gesteente wat gemaakt is door rijst in het keramische materiaal te stoppen en vervolgens op een hoge temperatuur te bakken. De rijst verpuverd waardoor dit poreuze gesteente overblijft. Je kunt dit materiaal het beste storten en in stukken breken voor in het trickle filter. Verkrijgbaar bij bol.com, Vijverbenodigdheden en A2KOI.

Minder geschikt filtermateriaal voor een trickle filter

Onderstaande filtermaterialen zijn minder geschikt. Natuurlijk filteren deze materialen ook en zullen er bacteriën aanhechten, echter benut je niet de volledige potentie die je hebt. Dat is zonde van de ruimte in het trickle filter en de vijverpomp die continu staat te draaien.

• Japanse matten: functioneert, maar niet optimaal door beperkt aanhechtingsoppervlak.
• Lavasteen: Niet poreus genoeg (daarom is het zwaar).
• Helix of andere biocarrier: niet bedoelt voor dit type filtratie.
• Poraglass minder poreus dan Siporax en Crystal Bio Media, verder vergelijkbaar.