Hoogstwaarschijnlijk is de vlucht van Japan naar Nederland voor Koi de meest stressvolle periode van hun leven. Althans, mits natuurlijk wij hier de waterkwaliteit en vijver in een dermate conditie hebben dat Koi weer rustig kunnen vertoeven. Helaas blijkt dat overigens niet altijd het geval, en zijn de condities, voeding en omstandigheden niet altijd in lijn met het minimale om Koi gezond te houden. Het gevolg is stress bij Koi.
Stress is hoogstwaarschijnlijk doodsoorzaak nummer 1. Zowel voor mens als voor dier. Veel problemen ontstaan dan ook door stress.
In dit artikel behandelen we redenen waarom stress bij Koi ontstaat en aan welke symptomen je stress kunt herkennen.
Transport en nieuwe water als stressfactor
Een andere stressvolle periode voor Koi is het moment dat de vis verkocht wordt. Het vangen van de vis, natuurlijk eerst even in een bowl om de Koi nog goed te kunnen bekijken. Verpakken in een plastic zak, verpakken in een doos. Dat laatste puur zodat de Koi in het donker zit. Voor de rust van de vis is dat tijdens transport overigens zeer wenselijk. Dan vervolgens een hobbelige autorijrit. Uitpakken en de Koi met zak en al weer te water laten om te acclimatiseren.
En dan begint eigenlijk het hele proces weer van voor tot eind. De Koi wordt losgelaten in een nieuwe vijver. Het verkennen van de nieuwe omgeving, nieuwe Koi in de omgeving. Maar bovenal nog veel belangrijker de nieuwe watercondities waar een Koi zich aan moet aanpassen.
De zuurgraad die net wat hoger of lager is, misschien wel een hogere nitriet of nitraatwaarde, minder of meer zuurstof, het zoutgehalte wat net anders is, enzovoorts. Na verloop van tijd is dit alles weer gewenning natuurlijk.
Waterkwaliteit en stress bij Koi
Ik geef aan dat na verloop van tijd alles gewenning is. Maar waterkwaliteit is iets waar Koi niet zomaar aan wennen. Zeker niet wanneer de waterwaarden in een vijver niet stabiel blijven.
Dat gebeurt vooral in kleinere vijvers, of vijvers met een zeer hoge visbezetting. De hoeveelheid filtratie is vaak niet genoeg om de afvalstoffen te kunnen verwerken.
Glashelder water heeft overigens niets te maken met biologisch gezond vijverwater. In glashelder water kan een enorme hoeveelheid ammonium en ammoniak begeven, uitgescheden door Koi.
Hoge visbezetting
Een hoge visbezetting is één van de andere redenen waarom stress ontstaat.
De constante druk om zich heen van andere Koi, de constante concurrentie om als eerste bij het voer te komen, als eerste een larfje op de wand van de vijver, enzovoorts. We spreken dan ook niet voor niets van een visbezetting van maximaal 1 Koi per 1000 liter water.
Dit is een Koi basisregel. Ik wil daarmee niet zeggen dat meer Koi per diezelfde hoeveelheid liters niet mogelijk is. Maar het is gewoonweg niet optimaal om goede omstandigheden te creëren. Wij leven ook liever niet met 3 gezinnen in één appartement, toch?
Hoe meer Koi op een klein oppervlak, hoe meer stress. En daarnaast brengt het de waterwaarden in gevaar. Meer Koi is meer afvalstoffen, wat weer resulteert in meer vraag naar filtermedium waar nuttige bacteriën kunnen aanhechten. En dat laatste is vaak niet wat we kunnen bieden.
Onnodig vangen, netten en bowlen van Koi
Het vangen van Koi, fotograferen, opmeten en dergelijke. Eigenlijk is het voor een gezond visbestand helemaal niet nodig om deze acties uit te voeren. Maar toch doen we het. En waarom? Puur omdat we zo graag willen zien of die mooie Kohaku alweer 2,5 cm gegroeid is. Sjah.
Gezonde en verse voeding gebruiken
Slechte voeding en onvoldoende bouwstoffen, mineralen en vitaminen kunnen resulteren in stress. Bovenal is het een middel om Koi in een goede conditie te houden waar je zelf een grote invloed op hebt. Misschien dan ook wel één van de beste manieren om je Koi in een gezonde stressvrije omgeving te houden?
Voor goede voeding, kijk dan eens naar mijn blogs over het beste Koivoer en het beste budget Koivoer.
Toevoegingen voor helder water of tegen algen
Producten die je in de vijver toevoegt hebben een invloed op de waterkwaliteit. Bovendien gaat het om een zeer abrupte verandering. Binnen enkele minuten zijn er voor de Koi veranderingen merkbaar in de vijver: en dat resulteert in stress.
Dit geldt bovendien ook voor een kuur tegen parasieten, schimmels of andere koi ziekten. Nu wil ik niet zeggen dat je met deze behandeling moet stoppen. Dat met zekerheid niet, aangezien parasieten zelf natuurlijk ook een hoge dosis stress veroorzaakt. Wel is het iets om rekening mee te houden.
Bovendien kun je na het toevoegen van dit soort producten of medicatie wel eens merken dat Koi rondjes gaan zwemmen langs de randen van de vijver. Met zijn allen in één grote groep. Dat is een zeer duidelijke indicatie van stress.
Hoe kun je stress herkennen bij Koi?
Stress kun je herkennen aan een aantal factoren, die je met het oog gewoon kunt zien.
Eén daarvan is rode aderen die in het wit van de Koi duidelijk zichtbaar zijn. Je ziet ze vooral bovenop de rug, vlak achter de kop. Rode aderen bij Koi zijn vaak een teken van stress, door snelle waterveranderingen, vangen en netten van Koi of parasieten.
Evenals zijn bloeddoorlopen vinnen hier soortgelijke tekenen van. Je herkent ze aan de duidelijke rode aderen die zichtbaar zijn in de vinnen of de staart van de Koi.
Stilliggen en afzondering van Koi is een ander kenmerk, vaak in combinatie met rode aderen.
Schrikkerig gedrag bij kleine bewegingen door de eigenaar. Schrikken Koi van iedere beweging, dat zijn tekenen van stress en weinig vertrouwen in de omgeving. Typische kenmerken van stress.
Koi zwemmen rondjes langs de rand van de vijver is een zeer duidelijke indicatie van stress. Dit wil nog wel eens voorkomen na het toevoegen van een product tegen parasieten. Of een abrupte verandering rondom de vijver, bijvoorbeeld nadat je de vijveroverkapping voor de winter weer klaar hebt gemaakt. Normaliter is dit na enkele uren of uiterlijk de dag erna weer verdwenen. Let wel op dat Koi in deze situatie nog wel eens willen springen.
Wat is het effect van stress op Koi?
Langdurige blootstelling aan stress, door bijvoorbeeld constant zwakke waterwaarden, resulteert in verdere problemen. De impact van stress op het lichaam is dat er minder en minder aandacht wordt besteed aan de Koi om zijn afweersysteem op peil te houden.
Dat betekent vatbaardere vissen. Parasieten kunnen makkelijker en beter toeslaan. Overigens heeft iedere gezonde vis parasieten, maar die worden prima in bedwang gehouden door de slijmlaag. Pas op het moment dat de weerstand van een Koi zwakker is, zullen parasieten zich gemakkelijker kunnen uitbreiden. De omstandigheden voor parasieten zijn dan gunstiger dan de weerstand van de vis.
Parasieten ontstaan dan ook vaak door een voorgaand probleem. In de meeste gevallen een probleem met te snelle temperatuurstijging of daling, schommelingen in waterkwaliteit, te hoog ammoniak en nitriet gehalte, ongezond dieet met onvoldoende bouwstoffen, vitaminen en mineralen, enzovoorts.