Aquarium LED verlichting heeft een sterke invloed op de plantengroei en manier waarop het aquarium tot zijn recht komt. Daardoor is het belangrijk om goed na te denken over de keuze van je verlichting voor het aquarium. LED verlichting heeft verschillende voordelen ten opzichte van conventionele TL lampen, ze zijn efficiënter dan normale lampen en produceren minder hitte. Ook is de levensduur van LED lampen veel langer. TL lampen dien je zelfs jaarlijks te vervangen voor optimale plantengroei aangezien de lichtintensiteit snel afneemt, terwijl je daar met LED verlichting geen last van hebt.

De beste LED verlichting voor aquariums

1. Juwel Helialux Spectrum LED verlichting (beste keuze)
2. Eheim Classic LED (kwaliteit en eenvoud)
3. SuperFish Retro LED (top budget keuze)
4. Aquarium LED verlichting (budget keuze)

Goede aquarium LED verlichting kiezen

De keuze van LED verlichting hangt af van persoonlijke keuzen waarbij er een aantal belangrijke factoren zijn om op te letten. Dat zijn onder andere de geschikte hoeveelheid licht voor de omvang en diepte van je aquarium, de juiste lichtkleur voor optimale plantgroei en rust voor het oog, samen met kwaliteit en degelijkheid. Het merk doet er niet altijd toe, maar kan soms wel de doorslag geven wegens jarenlange kwaliteit die reeds bewezen is ten opzichte van een nieuw merk. Toch kan juist een onbekender merk wel interessant zijn, prijstechnisch bekeken wanneer de eigenschappen gelijk zijn.

Juiste kleurtemperatuur van LED verlichting

Kleurtemperatuur is een belangrijk gegeven bij de aanschaf van LED verlichting, deze wordt uitgedrukt in Kelvin De. Hoewel dit bij de meeste in orde is, kunnen er toch afwijkingen zijn met een veel te lage kleurtemperatuur. De ‘K’waarde geeft aan wat de kleurtemperatuur is die de lamp geeft. 6500K wordt gezien als koel daglicht. Hoe lager de waarde, hoe warmer de kleur. Dat begint met geel, maar loopt door tot warm rood licht van kleur. Zoals bij zonsopkomst. Hoe hoger de waarde wordt, hoe kouder de kleur zal worden, richting een blauwe tint.

Voor aquaria met veel planten wordt koel daglicht van 6000K tot 7000K aanbevolen. Ik raad je aan om in ieder geval niet lager te gaan dan 4000K. Je gaat merken dat je vissen en onderwaterwereld veel mooier over komt zo rond de 6500K aan verlichting. En dit is ook een stuk hoger voor groei van waterplanten.

Lichtopbrengst uitgedrukt in Lumen (niet Wattage)

De hoeveelheid Lumen die een lamp produceert is een belangrijke waarde om op te letten. Hoe hoger de waarde is, hoe meer lichtopbrengst de lamp geeft. Het gaat niet op om bij LED verlichting te kijken naar het Wattage, zoals we dat deden bij normale TL lampen. LED verlichting met een lager Wattage kan namelijk alsnog een hogere opbrengst hebben dan andere LED lampen met een hoger verbruik. Exact dit is de reden waarom dit type verlichting zo interessant is, het gaat efficiënt om met stroom.

Bij LED wordt de lichtspreiding gebundeld naar onderen toe gericht, terwijl een TL lamp rondom alle kanten op schijnt. Bij TL licht heb je daardoor weer een reflecterende kap nodig, terwijl LED standaard omlaag is gericht. De belangrijkste vraag is hoeveel licht je benodigd hebt voor je aquarium, dat doe je op basis van de afmetingen en de diepte.

Hoeveelheid LED licht voor aquarium met planten

Hoe dieper het aquarium, hoe lastiger licht de bodem van het aquarium bereikt. Vooral bij diepere aquaria is het belangrijk om meer Lumen te gebruiken dan voor het aquarium benodigd is. Onderstaand een ruwe indicatie voor de benodigde hoeveelheid Lumen per liter water. Gebruik de bovengrens van de aangegeven indicaties bij aquaria dieper dan 50 tot 60 cm.

In de meeste gevallen kun je het beste gaan voor ongeveer 15 tot 20 lumen per liter water. Een normaal gemiddeld aquarium niet dieper dan 50 cm komt hier goed mee uit. Dit geldt voor alle type aquaria, van nano tot aan goed beplant gezelschapsaquarium. Heb je voornamelijk planten die weinig licht benodigd hebben, ga dan voor 10 tot 15 lumen per liter.

Bij planten die veel licht benodigd hebben kies je voor 20 tot 30 lumen per liter water. Dit gaat om aquaria met veel waterplanten en een hoge lichtbehoefte. Denk aan een aquarium met weinig vissen en ontzettend veel planten, zoals een typisch aquascape aquarium.

Voorkomt LED verlichting algengroei?

Last van een algenprobleem in je aquarium en wil je dit voorkomen door LED verlichting te gebruiken als bestrijding en oplossing tegen de algen? LED verlichting is ontzettend goed, maar de echte oplossing tegen algen is het helaas niet. Toch heeft het wel verschillende voordelen waardoor algengroei verminderd kan worden. Dat komt vooral door het juiste lichtspectrum en kleurtemperatuur. Daardoor kan LED verlichting fotosynthese en daarmee groei bij planten bevorderen.

Dit komt doordat LED verlichting meerdere kleuren kan ondersteunen en voornamelijk rood en blauw bevorderend zijn voor plantengroei. Goede groei van waterplanten zorgt voor natuurlijke concurrentie voor algengroei. Niet voor niets zie je tegenwoordig bij tuinders in kassen vaak een rood, blauw en paars achtige gloed. Onderzoek heeft aangetoond dat een breder lichtspectrum beter is voor (water)planten. Geef je aquarium verlichting onvoldoende licht, en het onjuiste lichtspectrum, dan is de kans groot dat aquariumplanten niet goed zullen groeien. Dat is ontzettend zonde, immers wil je niet steeds nieuwe plantjes voor je aquarium kopen.

Mogelijkheden en instellingen van controller

Hoewel niet alle aquariumlampen deze opties bieden, hebben LED lampen veel meer mogelijkheden dan conventioneel TL licht. Je kunt het heel goed dimmen waardoor er verschillende configuratieopties en programma’s zijn die gecombineerd kunnen worden met LED verlichting. Denk hierbij aan een dag- en nachtcyclus in je aquarium tot aan het simuleren van weersomstandigheden zoals een bewolkte of heldere dag. Ook bieden sommige LED lampen een zogenaamde maanlicht optie waardoor blauwer licht ontstaat als avond- en nachtverlichting. Eenvoudigere modellen kunnen wat betreft verlichting kwalitatief en qua lichtspectrum net zo goed zijn, maar beperktere instelmogelijkheden hebben. Dat gaat dan niet ten koste van de kwaliteit van de verlichting wat ze vooral interessant maakt bij een beperkt budget.

Voordelen dimmen van LED verlichting

Het kunnen configureren en dimmen van verlichting zorgt ervoor dat je betere dag- en nachtcyclussen kunt nabootsen, waardoor er een natuurlijkere situatie gecreëerd wordt voor vissen en planten. Terwijl het kunnen configureren van lichtintensiteit voordelen te bieden heeft wanneer je last hebt van algen.

Het kunnen instellen van de lichtintensiteit heeft ook voorbeelden te bieden wanneer je last hebt van algen. Bij veel algen kun je deze verminderen waardoor algengroei geremd kan worden. Bij TL lampen is die mogelijkheid er niet. Houdt er wel rekening mee dat je bij het vervangen van TL verlichting naar LED verlichting je de lichtintensiteit langzaam opbouwt. Dat is rustiger voor de vissen en je aquariumplanten, maar bovenal voorkomt dit algengroei.

Voordelen van LED verlichting over TL lampen

• Meer Lumen met minder Wattage en daardoor een betere lichtopbrengst.
• Kleurtemperatuur perfect op gewenst niveau, van 6000K tot 7000K.
• Goede LED verlichting heeft een beter lichtspectrum en kleurtemperatuur, waardoor algengroei verminderd kan worden.
• LED verlichting heeft instelmogelijkheden en programma’s die TL verlichting niet kan bieden.
• LED verlichting gaat tot 5 keer langer mee, terwijl TL verlichting jaarlijks vervangen dient te worden voor optimale lichtintensiteit.

Benodigdheden om LED verlichting te plaatsen

Wanneer je een nieuw aquarium hebt heeft het de voorkeur om direct LED lampen te plaatsen. Je kunt kiezen voor losse LED verlichting wat verkrijgbaar is als een complete set met eigen ophangsysteem. Dat kan direct geplaatst worden. Veel van de beschikbare lampen zijn voorzien van uitschuifbare beugels die over de randen van het aquarium geplaatst kunnen worden.

Wanneer je de huidige TL verlichting wilt vervangen voor LED verlichting is dat wellicht nog wel eenvoudiger. Wanneer je een armatuur hebt geschikt voor T5 of T8 TL buizen dan kun je daar ook LED buizen voor verkrijgen, zoal de Retro LED van SuperFish. Past direct in je normale TL armatuur en daardoor geen verdere impact. Zie het een beetje als een normale kamerlamp, ook daar kun je ook zo een LED lamp indraaien.

Beste keuze aquarium LED verlichting

Onderstaand vind je de beste keuze aquarium LED verlichting van dit moment. Ik heb daarvoor vier categorieën met LED verlichting: ‘beste keuze’, ‘kwaliteit en goed’, ‘top budget keuze’, en ‘prima goedkope LED verlichting’

1. Juwel Helialux Spectrum LED verlichting (beste keuze)

De Juwel Helialux Spectrum LED verlichting zijn ontzettend krachtig, vergelijk de hoeveelheid Lumen die ze produceren maar eens met andere lampen in deze lijst. De kleurtemperatuur is hoog, de Helialux lampen zijn uitgerust met 6500K en 9000k LEDs, bestaande uit witte, blauwe, groene en rode LEDs. Ze bieden daardoor een breder lichtspectrum waardoor planten beter zullen groeien en het bevordert fotosynthese. De LEDs schijnen in 120 graden en daardoor perfect naar onder gericht waaronder weinig licht verloren gaat.

De lampen zijn met alle mogelijkheden die je kunt bedenken voorzien. Vooral in combinatie met de Helialux Smartcontrol krijg je ontelbaar veel instelmogelijkheden die je met je smartphone kunt bedienen. Hieronder vertel ik je alles over de mogelijkheden die je met Smartcontrol krijgt.

• Juwel helialux Spectrum 600, 593mm, 3000 Lumen, 29 Watt
• Juwel Helialux Spectrum 800, 793mm, 3500 Lumen, 32 Watt
• Juwel Helialux Spectrum 1000, 993mm, 5625 Lumen, 48 Watt
• Juwel Helialux Spectrum 1200, 993mm, 6750 Lumen, 60 Watt
• Juwel Helialux Spectrum 1500, 993mm, 6750 Lumen, 60 Watt

De lampen passen dan wel direct op een Juwel bak, maar dat neemt niet weg dat de verlichting voor ieder aquarium passend gemaakt kan worden. Daarvoor heb je deze Helialux universele fitting nodig. Dit is een klein stukje RVS beugel voorzien van een rails waardoor deze passend gemaakt kan worden voor ieder formaat aquarium.

Ontzettend fijn van deze lampen is dat je kunt uitbreiden met de Juwel Helialux Smartcontrol waardoor je ongekend veel mogelijkheden tot je beschikking krijgt. Wanneer je graag een programma wilt inregelen is dit met zekerheid de meest uitgebreide controller die je kunt krijgen. Je krijgt heel veel mogelijkheden en het is een mooi geïntegreerd systeem samen met de Helialux LED lampen. Aansluiten kan draadloos via het WiFi netwerk, waarna je kunt bedienen via je telefoon, laptop of computer. Je kunt zaken configureren zoals de intensiteit van het licht, de kleurweergave per kleur afzonderlijk, voorgedefinieerde maanlicht en zonsondergang standen, profielen en dagprogramma’s die naar wens in te richten zijn, enzovoorts. Bij een compleet ingericht dagprogramma kun je de intensiteit van de afzonderlijke LED kleuren gedurende de dag variëren. Je kunt zelfs voor iedere dag een ander profiel configureren, zodat geen dag hetzelfde is voor je aquarium.

2. Eheim Classic LED: kwalitatief en betaalbare LED verlichting (kwaliteit en eenvoud)

De Eheim Classic LED verlichting is een kwalitatieve maar betaalbare LED lamp die haast op ieder aquarium passend gemaakt kan worden dankzij het uitschuifbare beugelsysteem. Het fijne daarvan is dat ze ook niet erg opvallen dankzij het slanke design van het ophangsysteem. De lampen hebben een perfecte kleurtemperatuur van precies 6500K en zijn erg energie efficiënt. Eheim geeft op dat haar Classic LED ongeveer 35.000 branduren heeft. De lamp is verder waterdicht (IPx7), schijnt in een hoek van 120 graden naar onderen en is plug en play met een meegeleverde adapter en schakelaar.

• Eheim classic LED 550, 12 Watt, 800 Lumen, aquarium van 55 tot 63,5 cm breed
• Eheim classic LED 740, 13 Watt, 1000 Lumen, aquarium van 74 tot 82,5 cm breed
• Eheim classic LED 940, 17 Watt, 1300 Lumen, aquarium van 94 tot 10,25 cm breed
• Eheim classic LED 1140, 20 Watt, 1500 Lumen, aquarium van 114 tot 122,5 cm breed

3. SuperFish Retro LED lampen met of zonder bestaande TL verlichting (top budget keuze)

De Retro LED lampen van SuperFish zijn krachtige LED lampen met een goed lichtspectrum voor plantengroei. Ieder van de vier verschillende lampen is geschikt voor andere doeleinden, dat zijn de Bright, Color, Combo en Multi lamp. Het handige van Retro LED verlichting is dat deze lampen eenvoudig gemonteerd kunnen worden in een standaard TL lichtkap. De Retro LED lampen zijn voorzien van een eigen stekker en adapter, waardoor je de originele stekker van je TL lamp niet meer nodig hebt. Lamp uit de verpakking halen, de twee witte montage voetjes bevestigen in je oude T5 of T8 armatuur, lamp erin klikken en klaar is de installatie.

Retro LED Combi: Gecombineerd gekleurd en wit licht, 7680 Kelvin. Wat ons betreft de veiligste keuze als je één lamp gebruikt. Natuurlijk kun je ook gewoon twee van deze lampen nemen in plaats van een combinatie van andere varianten. De Retro LED Combi heeft een breder lichtspectrum dan de meeste andere lampen, vooral planten profiteren daarvan.

Retro LED Bright: zeer helder wit licht van 8730 Kelvin wat sterker is dan daglicht. Zelfs wat hoger dan de optimale kleurtemperatuur. Goede basislamp, maar bij voorkeur deze lamp combineren in een houder met twee lampen met een Retro LED Color voor een breder lichtspectrum.

Retro LED Color: voorzien van een groot aantal rood gekleurde LEDs wat vooral goed is voor plantengroei. Zelf zou ik deze lamp combineren met de LED Bright zodat je lichtspectrum breder wordt en de intensiteit wordt vergroot. Het rode licht is minder doortastend als helder wit licht. De kleurwaarde gaat tot 5990 Kelvin wat nog steeds redelijk hoog is en in de richting van daglicht gaat.

Retro LED Multi: Deze LED lamp heeft 8 verschillende kleuren. Aangegeven waarden van de lamp buiten Wattage hebben ze niet doordat deze lampen enkel bedoelt zijn als sfeerverlichting. Persoonlijk zou ik deze dan ook overslaan en liever voor de andere varianten in de combinaties die ik aangeef kiezen.

Vertraagde zonsopgang en ondergang met de Retro LED+ controller

Met de SuperFish Retro LED+ controller krijg je de mogelijkheid om de Retro LED lampen te voorzien van verschillende scenario’s en programma’s, zoals een trage zonsopgang en ondergang van 10 minuten, of versneld in 30 seconden. Dat effect is niet alleen mooi voor jezelf, maar ook fijn voor het leven in je aquarium. Zo heb je geen last meer van schrikkende vissen door plotseling licht. De mogelijkheden van de Retro LED+ controller zijn in verhouding met de eerdergenoemde Helialux Smartcontrol wel wat eenvoudiger. Er zijn geen afwijkende programma’s in te stellen waarbij je de lichtintensiteit per LED kunt instellen. Let op dat de Retro LED+ controller niet samen werkt met de Retro LED Multi lampen.

Er is ook een normale Retro LED controller (zonder de + ), deze is zwart van kleur. Het verschil is dat deze controller alleen in staat is om de lampen op te starten met 30 durende zonsopkomst. De 10 minuten optie ontbreekt hier en daarnaast is er ook geen zonsondergang optie. Vooral dat laatste maakt dit model wat minder interessant.

Budget keuze aquarium LED verlichting (prima goedkope LED verlichting)

De lampen van NICREW zijn een goede optie bij een beperkt budget. De lampen hebben drie standen waarbij alle LEDs branden, een nacht modus waarbij alleen de blauwe LEDs branden en vanzelfsprekend de uitknop.

NICREW Super Bright LED 18 Watt is voorzien van 90 witte en 18 blauwe LEDs, heeft een kleurwaarde van 7000K en een intensiteit van 920 Lumen. De uitschuifbare kap maakt hem geschikt voor aquaria van 75 tot 105 cm.

NICREW Super Bright LED 11 Watt is voorzien van 60 witte en 12 blauwe LEDs, heeft een kleurwaarde van 7000k en een intensiteit van 640 Lumen. De uitschuifbare kap is geschikt voor 53 tot 83 cm aquariums.

Let wel op dat deze verlichting wat minder krachtig is in aantal Lumen dan de eerder genoemde lampen. Bij diepere aquariums is deze verlichting minder geschikt.