Het Bewegend Bed Filter, ook wel Moving Bed Filter genaamd, is één van de beste biologische filters die gebruikt worden voor vijvers en Koi. Het filter is in staat om op een klein oppervlak een zeer grote hoeveelheid bacteriën te huisvesten, zo is dit type filter in staat om de hoeveelheid stikstof te verwerken die ontstaat uit 250 gram voer op een oppervlak van slechts 25 liter filtermateriaal. Dit type filter zien we daarnaast haast standaard terug in combinatie met een trommelfilter.

Werking van een Bewegend Bed Filter

Het filtermedium van een bewegend bed bestaat uit een soort plastic balletjes met kleine zijschotjes. Dit is samen goed voor een gigantisch oppervlak waarin bacteriën zich kunnen aanhechten. Doormiddel van een luchtpomp wordt aan de onderzijde van het bed belucht, zodat het bed in beweging komt en alle zijden van het filtermateriaal in contact komen met zuurstof. Op een klein oppervlak kunnen hierdoor ontzettend veel bacteriën leven die ammoniak en nitriet kunnen afbreken.

Klein oppervlak met grote capaciteit voor bacteriën

De kracht van dit type filter zit hem puur in de gigantische hoeveelheid bacteriën dei op een klein oppervlak gehuisvest kunnen worden. Zuurstof is in overvloed aanwezig, waardoor een dikkere laag biofilm gevormd kan worden op het medium om de afbraak van ammonium en nitriet te verzorgen. Hoewel veel bewegend bed medium nuttig lijkt, hoeft dit niet per definitie beter te zijn. Wanneer de biofilm laag te dun is omdat er onvoldoende afvalstoffen zijn, verliest het type filter zijn sterke kracht.

Hoeveel voer kan een ingedraaid filter verwerken?

Onder de meest ideale omstandigheden is dit type filtermedium in staat om per liter filtermedium bijna 10 gram voer te verwerken. Bedenk echter dat die omstandigheden zoals een stabiele hoge temperatuur, voldoende zuurstof, aanbod van carbonaat, enzovoorts, niet het gehele seizoen behaald kunnen worden.

Reken met een Bewegend Bed Filter daardoor met zeker 25% overcapaciteit. Voer je in de zomer maximaal 400 gram per dag, dan betekent dat grofweg 40 + 10 liter (25% extra) filtermedium in je filter.

Toepassing van bewegend bed filtering in professionele visteelt

Bij professionele kwekerijen en visteelt worden dit type filters, vaak in combinatie met trommelfilters, al jaren toegepast. Het draait in die situaties om efficiëntie en zo veel mogelijk filtering op een klein oppervlak. Ook in de professionele kweek is het belangrijk dat er geen vuilophopingen ontstaan in filters. Dit is mede de reden waarom dit type filter daar zo goed werkt. De forse beluchting zorgt ervoor dat eventueel vuil wat meekomt het filter in geen kans krijgt om neer te dalen.

Het beste filtermedium voor een Bewegend Bed Filter

Hoe groter het beschermde oppervlak is, des te meer oppervlak voor bacteriën. Het draait om het beschermde en niet het onbeschermde oppervlak. De veilige binnenzijde die niet langs elkaar heen zal schrapen door de beweging die het medium heeft in de filterkamer. Bij het onbeschermde oppervlak zal een deel van de bacteriën nooit volledig kunnen hechten. Het beste filtermedium is daardoor degene met het hoogste beschermde oppervlak. Daarnaast houden we rekening met de omvang van het filtermedium, gezien deze gemakkelijker in het filter te houden zijn met roosters. Hoe groter, hoe trager ze daarnaast door het water bewegen wat de contacttijd verhoogt.

1. Biocarrier Helix heeft het grootste beschermde oppervlak

Een expert zal antwoorden dat Helix het beste filtermedium is om in een Bewegend Bed filter te plaatsen. Het heeft een erg hoog beschermd oppervlak en is groot van formaat, ongeveer 17 bij 15 mm. De meeste vijvers die ik ken met een Bewegend Bed, draaien in combinatie met Helix. En eigenlijk draaien ze allemaal goed. Er zijn dan ook geen nadelen te noemen voor dit medium.

• Beschermd oppervlak: aanhechtingsoppervlak van 589 m² per m³
• Onbeschermd oppervlak: aanhechtingsoppervlak van 720 m² per m³

2. K1 Medium of Kaldness K1

Kaldness is jaren geleden op de markt gebracht door Evolution Aqua, een Engels merk in de vijverwereld die gezamenlijke het Nexus bewegend bed filter uitbracht. Een bewezen filtermedium met een hoog beschermd aanhechtingsoppervlak. Vooral bekend geworden door de Nexus filters die standaard werden geleverd met dit medium.

• Beschermd oppervlak: aanhechtingsoppervlak van 500 m² per m³
• Onbeschermd oppervlak: aanhechtingsoppervlak van 800 m² per m³

3. K1 Micro of Kaldness Micro

K1 Micro is vooral geschikt voor aquaria, waar alles wat kleiner is dan bij vijvers. Ik moet je zeggen geen voorstander te zijn van K1 Micro voor vijvers. Het is gewoon net te klein. Het rommelt veel harder door het bewegend bed met meer beweging, terwijl je liever ziet dat het langzamer beweegt. Je kunt beter de Medium variant die ik hierboven heb beschreef gebruiken.

• Aanhechtingsoppervlak van 900 m² per m³. De leverancier zelf geeft aan dat dit beschermd oppervlak is, anderen dat dit onbeschermd oppervlak is. Ik heb het vermoeden dat dit puur om onbeschermd oppervlak gaat. Meer informatie dan 900 m² per m³ is er niet te vinden.

Hoeveel bewegend bed medium in het filter?

Als vuistregel kun je bewegend bed (of eventueel trickle kamer) vullen met 30% tot maximaal 60% filtermedium. Het filter zal dan goed in beweging blijven en er zal geen media stilliggen in de hoeken. Zelf ben ik voorstander om meer bij de ondergrens van de marge te blijven, grofweg 1/3 van de bak gevuld met materiaal. Meer is mogelijk, maar in praktijk werkt dit vaak minder goed.

Hoe krachtig moet een luchtpomp voor een Bewegend Bed Filter zijn

Hoeveel zuurstof je nodig hebt hangt niet alleen van de inhoud van je filterbak af, maar ook van het oppervlak. Een grote ondiepe bak heeft meer luchttoevoer nodig dan een hoge smalle filterbak. De luchtkolom in een smalle bak is gecentreerd en neemt daardoor het bewegend bed mee in de stroming. Voor standaard modellen bewegend bed filter kun je als vuistregel het volgende hanteren:

• Bewegend bed van +/- 190 liter inhoud (57 x 57 x 78 cm) een 40 liter per minuut luchtpomp
• Voor een bewegend bed van +/- 400 liter inhoud (65 x 65 x 100 cm) een 60 liter per minuut luchtpomp
• Voor een bewegend bed van +/- 1000 liter inhoud (100 x 100 x 100) een 80 liter per minuut luchtpomp

Als luchtpomp raad ik aan om voor Fujimac te gaan, deze zijn ontzettend stil, zuinig en zeer krachtig. Geloof maar dat je meer opbrengst hebt dan een andere luchtpomp met dezelfde aangegeven capaciteit.

Voordelen Bewegend Bed Filter

Het grootste voordeel is het zeer grote aanhechtingsoppervlak voor bacteriën waarmee op een klein oppervlak een dikke laag biofilm gevormd kan worden. Daarmee is dit type filter als geen ander in staat grote hoeveelheden organisch afval af te breken. Daarnaast is het een vorm van zuurstofrijk filteren, waardoor alle bacteriën continu voorzien worden van verse zuurstof. Door de beweging die hierdoor ontstaat heb je geen last van ophoping van vuil in het filter, je hoeft dan ook nooit te spoelen. Daarnaast vervliegt een deel van de ammonium en ammoniak door de forse beluchting.

Nadelen Bewegend Bed Filter

Succes van dit type filter valt of staat bij een goed voorfilter. Een bewegend bed filter vangt zelf geen vuil af maar laat alles door, het is een biologisch filter. Wat dat is maakt niet uit, het mag een ander kamerfilter zijn, een zeeffilter of trommelfilter.

Een bewegend bed filter laat vuil door en creëert nieuw vuil. Al het vuil wat in het filter terecht komt, wordt als het ware gemalen door de beweging. Resultaat is nog meer fijner vuil. Plus door het schraap effect ontstaat nieuw vuil. Een vorm van fijne filtering na het bewegend bed vind ik zelf erg belangrijk. Bijvoorbeeld door een kamer met Japanse matten te gebruiken.

De indraaitijd van een bewegend bed filter is redelijk lang in verhouding met bijvoorbeeld een trickle filter of normaal meerkamerfilter. Je kunt niet verwachten dat dit type filter al na drie weken goed draait. Vaak merk je pas in de zomer dat het filter echt goed gaat functioneren. Als het eenmaal op gang is verwerkt het enorm veel ammoniak. En vreet het overigens KH of carbonaat, dus die waarde mag je best af en toe controleren.

Door een bewegend bed filter heb je een extra luchtpomp nodig, dat betekent extra energieverbruik. En dat is toch weer zo 20 tot 60 Watt, afhankelijk van de grootte van je filter.