Je wilt je vijver schoonmaken, maar hoe pak je dat het beste aan? En is het verstandig om de gehele vijver schoon te maken? Wanneer moet je je vijverfilter schoonmaken en hoe regelmatig moet je dat doen? In dit artikel geven we je antwoord op dat soort vragen en voldoende inzicht om te bepalen wanneer en hoe je dat schoonmaken van je vijver of vijverfilter het beste kunt aanpakken.

De gehele vijver schoonmaken en verstoring van het biologisch evenwicht

Het is niet verstandig om de gehele vijver schoon te maken in één keer. Dan doel ik op de wanden schoonmaken, de bodem reinigen en ervoor zorgen dat alles er weer brandschoon en als nieuw uit ziet. Dat is eigenlijk iets wat je helemaal nooit moet doen. Ook niet als je heel veel last hebt van algen of groen water. Je gaat namelijk zien dat je in enkele weken tijd opnieuw last hebt van een groene vijver.

Wat dat betreft heeft het schoonmaken van de vijver dus eigenlijk geen nut. Je verstoort het biologisch evenwicht ermee. Je poetst een groot deel van de nuttige bacteriën weg en je zult de vijver vijver opnieuw moeten vullen met kraanwater waardoor een groot deel van het biologisch evenwicht verstoord wordt. De vijver en het filter zal vervolgens niet meer in staat zijn om de afvalstoffen ammoniak en ammonium om te zetten in nitriet en nitraat, waardoor de waterkwaliteit sterk verslechterd. Dit heeft als gevolg dat de vissen en Koi het zwaar te verduren krijgen, waardoor het risico op vissterfte groter wordt.

Vijver schoonmaken alleen bij bacteriële problemen

Hoewel de vijver in één keer in zijn geheel schoonmaken niet aan te beleven is, kan het zijn dat je geen keuze hebt omdat je last hebt van bacteriële problemen in de vijver. Wanneer dit het geval is, is het verstandig om de vijver in zijn geheel te behandelen met halamid en de vijver erna compleet droog te laten staan. Zonder reden zoals een bacterie probleem is het niet aan te beleven om de vijver in zijn geheel schoon te maken.

Wanneer is het verstandig de vijver schoon te maken?

Het deels reinigen van de vijver kun je het beste aanpakken net na de winter. In de herfst en winter komt er veel blad en afval in het water terecht dat je dan mooi uit het water kunt nemen. In de winter zelf is het helemaal niet erg wanneer dit blad op de bodem van de vijver blijft liggen. De temperatuur is dan te koud om het blad te laten rotten, dat rottingsproces zal pas starten in het voorjaar.

In de herfst is het verstandig om geregeld zoveel mogelijk blad uit de vijver te vissen met een schepnet. Dit voorkomt dat veel blad naar de bodem zal afzinken en uiteindelijk in het vroege voorjaar zal gaan verrotten.

Gedurende de zomer is het verstandig om af en toe de bodem van de vijver schoon te maken. Het is echter niet verstandig om de vijver daarvoor geheel leeg te laten lopen.

Aanpak schoonmaken van de vijver

Het is vooral belangrijk om de vijver niet in zijn geheel te reinigen, dat heeft juist een negatief effect op het biologisch evenwicht van de vijver. We geven je een aantal stappen die je het beste kunt toepassen bij het schoonmaken.

1. Reinig de bodem van de vijver

In de herfst en winter krijgt blad de kans om naar de bodem af te zinken. Pas vanaf het voorjaar gaat dit blad rotten, je kunt het daardoor het beste zo vroeg mogelijk in het voorjaar opvissen. De beste manier om de bodem van de vijver te reinigen is door een goede vijverstofzuiger te gebruiken. Een andere optie is om een zeer fijnmazig schepnet te gebruiken. Bijvoorbeeld de zeer fijnmazige bamboe schepnetjes die je al kunt aankopen voor een paar euro.

2. Snoeien van waterplanten in de herfst

In het najaar dien je de waterplanten terug te snoeien. Dit kun je starten vanaf het moment dat je ziet dat de planten geel beginnen te worden en langzaamaan afsterven. Het voordeel van snoeien is dat dit heel veel organisch afval scheelt wat in de vijver komt en uiteindelijk zal gaan rotten. Je kunt dit rottingsproces voorzijn door tijdig te gaan snoeien.

Het snoeien van waterplanten is bijzonder eenvoudig. Alle waterplanten die boven het water uitgroeien mag je snoeien tot aan het wateroppervlak. Waterlelies mag je afknippen tot net boven de wortel. Trek ze niet los van de wortel, maar knip ze altijd af. Dat voorkomt beschadigingen van de wortel wat in het nieuwe jaar ervoor kan zorgen dat de groei van de waterlelie niet goed gaat. Zuurstofplanten kun je afsnoeien tot vlak boven de vijvermand waarin ze staan.

3. Tussentijds snoeien van waterplanten in lente en zomer

Regelmatig snoeien van waterplanten is helemaal niet verkeerd om te doen. Eigenlijk moet je waterplanten gedurende de gehele zomer blijven bijhouden. Geel blad of dode stelen knip je weg, dat zorgt ervoor dat er ruimte komt voor nieuwe stengels en bladeren om te groeien. Bovendien voorkom je daarmee dode plantenresten die naar de bodem afzinken en daar verder verrotten. Hoe meer je snoeit, hoe meer waterplanten ook weer gaan uitschieten.

4. Haal niet meer dan 20% water uit de vijver

Bij het reinigen van de vijver is het belangrijk om nooit meer dan 20% van het vijverwater uit te vijver te halen wat je aanvult met vers leidingwater. Met leidingwater zelf is overigens niets mis en het is prima voor zowel de vijver, de vissen en de waterplanten. Sterker nog, het is zelfs goed om 10% water te verversen per week om de waterkwaliteit op orde te houden. Ververs nooit meer in één keer aangezien dit zorgt voor snelle verandering in de waterwaarden en temperatuur wat averechts werkt voor biologie en de vissen.

Vijverfilter schoonmaken gedurende het jaar

Je filter heeft een belangrijke taak om de vijver biologisch te filteren en in goede conditie te houden. Het is daarom belangrijk om tijdig onderhoud uit te voeren aan je vijverfilter. Dat wil niet zeggen dat je bij het minste geringste aan vuil al moet gaan schoonmaken. Het is zelfs zo dat je beter minder kunt schoonmaken, waardoor het filter de kans krijgt een goede biofilm laag op te bouwen op het filtermedium. Daarmee zorgt het voor een goede werking van de stikstofkringloop van de vijver. Het neemt de afvalstoffen van de vissen weg en zorgt voor een goede en stabiele waterkwaliteit.

Hoe vaak mag je het vijverfilter schoonmaken?

Neem als vuistregel dat je het vijverfilter niet schoonmaakt zolang deze ook nog niet vervuild is. Pas wanneer er een goede laag vuil aanwezig is in vorm van uitwerpselen, drab, algen en plantenresten mag je gaan schoonmaken. Stel dat je filtermatten hebt dan merk je ook vanzelf dat ze minder water gaan doorlaten. Bij het uithalen van de filtermatten merk je dan ook dat ze een stuk zwaarder zijn, dat is precies het juiste moment om het filter te gaan reinigen. Lijken ze nog schoon? Wacht dan nog een weekje langer.

Idealiter heeft je filter meerdere kamers waarin het filtermateriaal verdeeld is. Wat je dan het beste kunt doen is niet in één keer het gehele filter schoonmaken maar juist in stappen. Deze week maak je bijvoorbeeld de eerste kamer schoon, terwijl je de week erna de tweede kamer schoonmaakt. Je zorgt er daardoor voor dat je nooit al het filtermateriaal aantast waardoor er een goede laag biofilm en bacteriën overblijft waarmee de vijver stabiel kan draaien.

Vijverpomp schoonmaken

Het is hoog tijd om de vijverpomp schoon te maken wanneer er minder waterstroom door je filter is. Hier hoef je nooit mee te wachten, je maakt altijd direct schoon wanneer de vijverpomp daar aan toe is. Het beste kun je de vijverpomp even uitschakelen en de kap er vanaf halen. Vervolgens kun je met de tuinslang met een volle straal ook aan de binnenzijde van het pomphuis spuiten, zodat de rotor ook schoon wordt.

Wat je net moet doen tijdens het schoonmaken

Er zijn een aantal zaken die je in ieder geval niet moet doen wanneer je de vijver schoonmaakt. Dat zijn de volgende:

• De vijver in zijn geheel leegpompen: Het biologisch evenwicht van de vijver wordt verstoord. Waterwaarden en temperatuur schommelen. Vaak resulteert het ook snel in een groene vijver met (draad)algen.
• Het vijverfilter te regelmatig schoonmaken: Bacteriën krijgen hierdoor de kans niet meer om goed te hechten aan het filtermateriaal waardoor er geen nuttige biofilm laag ontstaat om afvalstoffen mee af te breken. Je maakt het filter pas schoon als het ook echt goed vervuild is.
• Gebruik nooit een schoonmaakmiddel: Dit heeft een negatief effect op de waterkwaliteit en de bacteriën van het filter. De kans is groot dat hierdoor vissterfte zal optreden. Gebruik altijd alleen kraanwater om te reinigen.
• De vissen uit de vijver halen: Dit zorgt voor onnodige stress en kans op beschadigingen. Bij het reinigen van de bodem met een vijverstofzuiger is het geen probleem wanneer de vissen gelijktijdig in de vijver zwemmen. Beweeg de stofzuiger of een schepnet rustig over de bodem.