Trickle filter voor Koi vijver: werking en beste filtermateriaal

Dat filtering het belangrijkste onderdeel van jouw vijver is hoef ik je niet te vertellen. Het filter fungeert als het hart van je vijver, om ervoor te zorgen dat ammoniak, nitriet en nitraten worden afgebroken. Een tricklefilter, ook wel druppelfilter genoemd, is vooral bedoelt voor biologische filtratie en blinkt daar als geen ander in uit. Ik zal je in dit artikel uitleggen waarom de werking van een trickle filter voor Koi vijvers zo gunstig is, welk filtermateriaal je goed kunt gebruiken, en waar je rekening mee dient te houden.

Een trickle filter, wat is dat precies?

Trickle filters zijn eigenlijk hele simpele systemen. Vaak zijn juist die simpele systemen biologisch zo sterk, en in staat om grote hoeveelheden organische afvalstoffen af te breken. Ik durf wel te stellen dat een trickle filter biologisch gezien waarschijnlijk het beste type filter is. Dat komt voornamelijk doordat deze manier van filteren zeer zuurstofrijk is.

Werking van een trickle filter

Een trickle filter bestaat uit meerdere etages, voorzien van filtermedium van eventueel verschillende soorten. Vaak zijn het op elkaar gestapelde bakken, die ieder voorzien zijn van een laag medium. Het water wordt met een vijverpomp omhoog gepompt naar de bovenste etage. Daar sproeit het water uit een buis met geperforeerde gaten, zodat het water goed verdeeld wordt over de bovenste laag.

Kletterend en zuurstofrijk water

Het water klettert op het filtermedium, waardoor je een gigantische hoeveelheid zuurstof vermengt met water. Laat dat nu net zijn wat bacteriën nodig hebben om afvalstoffen om te zetten. Hoe meer zuurstof, hoe meer bacteriën op een klein oppervlak kunnen overleven. De laag biofilm kan daardoor heerlijk dik aangroeien.

Iedere etage van een trickle is geperforeerd

Iedere etage van het filter is geperforeerd, of het filtermedium ligt op roosters. Het water druppelt en klettert daardoor door de gehele toren naar onder toe. Het water is constant zuurstofrijk, door de hoge contacttijd met de lucht.

Uitloop en retour naar de vijver

De onderste (opvang) bak heeft wel een bodem en is niet geperforeerd, het water wordt zo weer opgevangen en vaak via een watervaluitloop of buis teruggebracht naar de vijver.

Onderhoud aan een trickle filter

In essentie heb je totaal geen onderhoud aan een trickle filter. Dat komt doordat het water klettert en naar onderen valt. Vuil krijgt geen kans om ergens in het filter aan te hechten. Het filter is dan ook puur geschikt voor biologische filtratie. Houdt er rekening mee dat je bij een trickle filter altijd een vorm van voorfiltratie nodig hebt om het water mooi helder te houden.

Het enige onderhoud wat je aan een trickle filter kunt hebben is het controleren of de opvangbak geen laag slib verzameld heeft. Slib is een bron van bacteriën en dien je daardoor met regelmaat wel te verwijderen. Goede trickle filters hebben een opvangbak die zeer ondiep is of aflopend is, waardoor vuil niet kan ophopen. Of de onderste bak is voorzien van een aftapkraan, waardoor je de bak eenvoudig kunt spoelen.

Voorfiltratie is essentieel

Ik gaf eerder al aan dat voorfiltratie essentieel is om je water mooi helder te houden. Dat is dan ook de enige reden van het toepassen van voorfiltering. Ik kan je namelijk wel garanderen dat wanneer het trickle filter voldoende groot is, je echt geen last gaat krijgen van ammoniak of nitriet problemen in je vijver.

De belangrijkste reden is dat een trickle filter geen vuil tegen houdt. Je moet daardoor wel iets gebruiken om vuil zoals algen, blad en ontlasting van vissen tegen te houden. Je kunt daarvoor een simpele oplossing bedenken met in de bovenste laag van het trickle filter filterwatten of fijne filtermatten. Een grote voorstander ben ik hier zelf niet van, je hebt daar met groot regelmaat onderhoud aan. Voor een binnenvijver of quarantainebak zijn filterwatten overigens prima om te gebruiken.

Als permanente voorfiltratie kun je beter een ander filter gebruiken, denk dan aan een trommelfilter, zeeffilter of meerkamerfilter. Ik zie een trickle filter dan ook als een vorm van bij-filtering, wat de ammoniak en nitriet waarde naar 0 kan brengen.

Voordelen van een trickle filter

• Zeer goede vorm van biologische filtratie
• Zeer zuurstofrijke manier van filteren, waardoor een dikke laag biofilm kan ontstaan
• Ontgassing van ammoniak door grote hoeveelheden zuurstof en kletterend water
• Weinig tot geen onderhoud
• Compleet afbreken van ammoniak en nitriet tot niveaus van 0 (niet meer meetbaar)

Nadelen van een trickle filter

• Een trickle filter kan in de winter gemakkelijk bevriezen indien niet ingepakt of geïsoleerd
• Verlies van debiet vijverpomp door grotere opvoerhoogte (krachtigere pomp benodigd)
• Voorfiltratie is benodigd, of regelmatig filterwatten in bovenste laag vervangen
• Geluid en ruis door vallend en kletterend water

Beste filtermateriaal voor een trickle filter

Wanneer je de potentie van een trickle filter goed wilt benutten, gebruik dan een goed filtermateriaal. Het is zonde om een krachtige vijverpomp te gebruiken met de kosten die daarmee gepaard gaan, om niet de volledige potentie te benutten door een minder geschikt filtermedium. Investeer liever iets meer in kwaliteit met een zeer hoog aanhechtingsvermogen. Je gaat de voordelen daarvan plukken. Bedenk dat het filtermateriaal langer mee gaat dan een paar jaar, en de kosten van een goed filtermateriaal daardoor reuze meevallen.

Siporax – Zeer poreus medium – 1 liter voor 300-400 liter water	Bacteria Home Spiral – Zeer poreus – Meer aanhechting door spiraalsnede
Bestel bij bol.com	Bestel bij bol.com en A2KOI
	.
Bacteria Home – Poreus gesteente – Beste om los te storten en breken in het trickle filter.	Crystal Bio Media – Zeer licht (en dus ontzettend poreus!) – ‘Geschuimd’ gesteende zeer geschikt voor trickle filters
Bestel bij bol.com, A2KOI en Toppy	Bestel bij bol.com, A2KOI en Toppy

Iets minder geschikt filtermateriaal voor een trickle filter

Onderstaand iets minder geschikte filtermaterialen voor een trickle filter. Natuurlijk doen ook deze filtermediums wel wat, en kunnen er bacteriën aan hechten. Je benut echter niet de potentie van je trickle filter. Best zonde toch, van die pomp die wel dag en nacht werkt?

• Japanse matten: functioneert, maar niet optimaal
• Lavasteen: Niet poreus genoeg (daarom is het zwaar)
• Helix of andere biocarrier: niet bedoelt voor dit type filtratie
• Poraglass minder poreus dan Siporax en Crystal Bio Media, verder vergelijkbaar