Zout in de vijver kan een effectief middel zijn om te gebruiken voor verschillende doeleinden, waaronder het behandelen tegen parasieten, schimmels, bacteriën, buikwaterzucht en andere vergelijkbare problemen. Daarnaast is het nuttig om zout in de vijver toe te voegen gedurende de winter bij lage watertemperaturen.

Er zijn echter onduidelijkheden en misverstanden over de werking van zout en de benodigde dosering daarvan.

In dit artikel leg ik je daarom uit voor welke situaties je zout kunt gebruiken als effectief middelen, welk zout je het beste kunt kopen voor in de vijver, en de benodigde hoeveelheid per situatie of behandeling.

Vergeet overigens niet dat zout niet gemakkelijk uit de vijver te ‘filteren’ is. De enige manier is door water te verversen. En daar gaat een lange tijdsperiode overheen. Stel je ververst 25% water, ben je 25% van je zout kwijt. Maar de keer daarna dat je 25% water ververst, verwijder je slechts 18,75% zout, de keer daarna slechts 14%, enzovoorts. Geen ramp, maar het duurt lang voor de concentratie zout weer zo goed als verdwenen is.

Wanneer en hoeveel zout gebruiken in de Koivijver?

Zout in de vijver tijdens de winter

Komt je vijverwater in de winter onder de 8 graden Celsius en is deze verder onverwarmd, dan kun je zout toevoegen in de Koivijver. Vooral wanneer je Koi plat op de bodem ziet liggen op zijn zij, raad ik je sterk aan om zout toe te voegen in de vijver. Later in dit artikel leg ik je uit waarom Koi plat op de bodem kunnen gaan liggen bij lage temperaturen.

Vooral in de winter overigens is zout een zeer effectief middel, ook tegen parasieten, schimmels of bacteriële problemen. Eén van de redenen hiertoe is dat commerciële middelen tegen bijvoorbeeld parasieten vaak niet goed functioneren onder de 12 of 10 graden.

Gebruik als dosering 0,2 tot 0,3% zoutgehalte. Dit komt neer op 2 tot 3 kilo zout per 1.000 liter water.

Verwarm je de Koi vijver, dan raad ik het af om zout te gebruiken in de winter.

Zout gebruiken tijdens quarantaine

Onafhankelijk van de periode van het jaar, of het nu winter of zomer is, kun je zout gebruiken als behandeling tegen bijvoorbeeld parasieten, schimmels of bacteriën. Vooral tegen parasieten en schimmels kan zout effectief zijn en wanneer er meerdere soorten op je Koi zitten.

De dosering zout die je in dat geval gebruikt moet dan echter wel hoger zijn. Voor een tijdelijke quarantaineperiode (enkele dagen tot weken) mag de dosering zeker oplopen tot 5 kg per 1.000 liter water.

Voor parasieten ben ik zelf vooral voorstander om te behandelen met de juiste medicatie of kuur in plaats van zout. Door onderzoek te doen met een microscoop kun je vaststellen welke parasieten er op je Koi zitten, zo kun je gericht behandelen. Je voorkomt zo dat je het zoutgehalte na de behandeling fors moet laten zakken door te verversen.

Nieuwe transhipping Koi vanuit Japan

Veel Koi dealers gebruiken zout als middel om Koi die nieuw vanuit Japan binnenkomen te behandelen, de quarantaine periode die ze hanteren voor vaak 3 tot 6 weken.

De doseringen zout die ze hiervoor gebruiken kunnen wel oplopen van 4 tot 8 kilo per 1.000 liter water. Dealers en winkels hebben zo hun eigen voorkeur en mening over de beste concentratie zout. Dealers die 8 kilo per 1.000 liter hanteren, doen dit vaak maar gedurende een aantal dagen, en verminderen daarna de dosering richting de 4 à 5 kilo per 1.000 liter.

Een tijdelijk zoutbad geven tegen parasieten

Soms heb je één Koi die problemen heeft, het is dan zonde om de gehele vijver te behandelen. In dat geval kun je ervoor kiezen om een zoutbad te geven aan je Koi.

De concentratie zout bij een zoutbad mag zeker 0,5% zijn, 5 kilo per 1.000 liter water. Je mag dit blijven ophogen tot zeker een concentratie van 1%, wat neer komt om 10 kilo per 1.000 liter water. Blijft echter in het laatste geval altijd wachten bij de Koi. Deze zal namelijk snel plat gaan liggen waarna je de vis direct moet terugplaatsen in de vijver! Een tijdelijk zoutbad hoeft niet langer te duren dan zo’n 5 tot 15 minuten.

Sommige hobbyisten kiezen ervoor om alle nieuwe Koi die ze aankopen een tijdelijk zoutbad te geven alvorens deze in de vijver te plaatsen. Ik zelf ben hier geen voorstander voor, kies dan liever een winkel of dealer die je vertrouwd.

Zout in de vijver gebruiken tegen buikwaterzucht

Tegen buikwaterzucht kun je een soortgelijk zoutbad hanteren als hierboven omschreven. Met een concentratie beginnend bij 0,5% oplopend tot 1% zout (5 tot 10 kg per 1.000 liter).

Lees meer: behandelen van buikwaterzucht.

Welk vijverzout kopen?

Het is belangrijk bij het kopen van vijverzout om erop te letten dat het zout geen toevoegingen en jodium bevat.

Enkele goede soorten vijverzout kun je zo online kopen in grote voordeelverpakkingen:

• Vijverzout zonder jodium 25 kg bij bol.com of A2KOI
• 10 liter (10 kg) vijverzout bij bol.com of A2KOI
• SuperFish 10 liter (10kg) natuurzout voor de vijver bij bol.com

Ook landbouwzout kan prima gebruikt worden in de vijver, mits er maar geen toevoegingen in zitten. Ditzelfde geldt voor strooizout, wat bij sommige van bovenstaande verpakkingen wordt aangegeven in de omschrijving.

Hoe doseer je zout in de vijver?

Voeg je preventief zout toe voor de winter, probeer dan de dosering per 0,1% te verhogen. Stel je wilt een dosering van 0,3% toevoegen (3 kilo per 1.000 liter). Voeg dan de eerste dag 1 kilo toe, de tweede dag 1 kilo, en de derde dag de laatste kilo per 1.000 liter water.

Gaat het om acute probleemgevallen, mag je de dosering in één keer toevoegen. Maar liever verspreid gedurende de dag.

Wanneer gebruik je absoluut géén zout in de vijver?

In combinatie met bepaalde medicatie en kuren tegen parasieten mag geen zout gebruikt worden. Lees altijd de bijsluiter van recent toegevoegde producten.

Waterplanten kunnen slecht tegen hogere concentraties zout. Heb je een mooie siervijver met planten, kun je beter een andere oplossing hanteren.

Gebruik je zeoliet en nitraathars in je filter, verwijder deze dan tijdelijk bij een zoutbehandeling.

Een lichte concentratie zout van grofweg tot 0,2% is bevorderlijk voor de parasiet costia. Het is beter om juist eerst een behandeling tegen costia uit te voeren, alvorens een lage concentratie zout toe te voegen.

Zout als stimulans voor osmoseregulatie bij Koi

Hoe lager de watertemperatuur wordt, hoe lastiger een Koi het krijgt om zijn lichaam te laten functioneren. En dan vooral de nier functie wordt steeds minder bij lage temperaturen. Een Koi krijgt hierdoor moeite met het reguleren van zijn zoutgehalte.

Dit is overigens de reden waarom Koi in de winter wel eens willen kantelen. Ze kunnen dan plat op de bodem liggen, of schuin tegen de wand. De Koi valt als het ware om in het water, zijn evenwichtsgevoel is deels verdwenen.

Waarom helpt zout in de winter voor Koi?

Sommige zweren erbij dat dit voorkomen en opgelost kan worden door zout toe te voegen aan het water. Ongeveer 0,2 tot 0,3% is voldoende. Dat komt neer op 2 tot 3 kg zout per 1.000 liter vijverwater.

De reden waarom dit effect heeft, is doordat het zout in de vijver mee helpt met het verminderen van de benodigde effort die een Koi moet stoppen in de osmosewerking. Hoe kouder water is, hoe lastiger de organen en dit proces voor een Koi werkt. Door zout toe te voegen, verminder je de benodigde druk om het zoutgehalte op peil te brengen.

Hoe werkt die osmoseregulatie bij Koi?

Osmoseregulatie bij Koi is het interne balancerende proces wat vissen gebruiken om het niveau water en mineralen, waaronder zout, te reguleren. Koi zijn constant omringend door water en moeten daardoor het juiste gehalte in het inwendige lichaam reguleren. Simpelweg zullen anders de mineralen, waaronder dus ook zout, te veel verdund worden en uit het lichaam spoelen. Het gaat dus om het reguleren van niet te heftige of juist te dunne concentraties mineralen.

Het lichaam van een Koi functioneert als een membraan wat in staat is de juiste mineralen uit het water te filteren. Hieronder valt vanzelfsprekend ook zout om het aanwezige lichaamszout op peil te houden. Een goed voorbeeld wat verduidelijking biedt zijn de kieuwen, waarmee zuurstof gefilterd kan worden uit water.

Zoetwatervissen bevatten meer zout dan water

Vreemd om te lezen, niet? Maar Koi en andere zoetwatervissen bevatten in het lichaam hogere concentraties zout dan in het omringende water van de vijver.

Ik gaf al aan dat het lichaam van een Koi werkt als een membraam, het lastige is echter dat water wordt aangetrokken naar de zijde van het membraam waar zich het meeste zout bevind. Oftewel het water wordt aangetrokken en wil zichzelf door het membraan in de Koi duwen.

Er ontstaat daardoor van buitenaf een druk om het lichaam van de Koi. Dit is op zich geen probleem. Maar betekent wel dat een Koi constant moet werken om het zoutgehalte in zijn lichaam op peil te houden. Hierdoor willen Koi in de winter wel eens plat gaan liggen op de bodem.

Door zout toe te voegen in de vijver, kun je de druk en de moeite benodigd voor de Koi verminderen. Gebruik het echter wel als een tijdelijk middel.