Wil je zelf proberen om Koi te kweken? Dat is eigenlijk heel goed mogelijk en helemaal niet zo moeilijk als je in eerste instantie denkt. Wat je nodig hebt zijn geslachtsrijpe vrouwelijke en mannelijke Koi, de informatie en kennis die we met je delen en vooral ook een portie geduld. Vroeg of laat ga je overigens een keer meemaken dat de Koi in de vijver paaien. Een andere optie is om het bewust te stimuleren en de paai of kweek uit te lokken. Door die manier toe te passen is de kans van slagen overigens ook veel groter.

De minimale vereisten om Koi te kweken

Voordat je paaiende Koi kunt verwachten en dus de mogelijkheid krijgt om te kunnen kweken, heb je vanzelfsprekend wel mannelijke (Osse) en vrouwelijke (Messe) Koi nodig die beide geslachtsrijp zijn. Vrouwelijke Koi zijn geslachtsrijp vanaf een leeftijd van ongeveer 3 jaar oud, we noemen dat ook wel Sansai. Mannelijke Koi zijn al eerder geslachtsrijp op een leeftijd van 2 tot 2,5 jaar oud.

Koi kweken in een aparte ruimte of bak

Het fijnste is om beschikking te hebben over een aparte bak of een ruimte, los van de overige vissen in de vijver. Het belangrijkste voordeel daarvan is dat je zelf een selectie Koi kunt maken die je gebruikt voor de kweek. In een aparte bak is het daarnaast ook gemakkelijker om paaigedrag te stimuleren en hierop te sturen, dat kan bijvoorbeeld met deze tips om paaigedrag te sturen.

Een watertemperatuur die hoog genoeg is

Liefst een watertemperatuur boven de 20 graden. je zou dit eventueel kunstmatig nog wat hoger kunnen brengen door een verwarmer te gebruiken. In de vijver zelf kun je paaigedrag soms al waarnemen bij een watertemperatuur van ongeveer 17 tot 18 graden.

Koi kweken in een aparte bak

Zeker wanneer je er voor kiest om Koi apart te plaatsen in aan bak of bassin raad ik je aan om wat bij te verwarmen. Je weet dan zeker dat de temperatuur hoog genoeg blijft, om de kans van slagen te vergroten. Vaak helpt het ook wanneer je de Koi overzet vanaf bijvoorbeeld 18 graden naar een andere bak waar de temperatuur 20 of 21 graden is.

Aankleden met paaiborstels of ander materiaal

Ik ben er zelf groot voorstander van om een materiaal zoals afzetborstels te gebruiken waarop de Koi eitjes kunnen afzetten. De reden hiertoe is structuur en dat is tweeledig. Allereerst zorgt structuur voor stimulans zodat Koi iets hebben om eitjes op af te zetten en als tweede zorgt het ervoor dat de eitjes beter verspreid kunnen worden en daardoor een betere kans op bevruchting hebben. Wanneer teveel eitjes op elkaar geplakt raken, zal alleen de bovenste laag bevrucht worden. De middelste lagen raken niet bevrucht en verstikken. Een ander zeer geschikt materiaal voor Koi om kuit op af te zetten zijn waterplanten en drijfplanten. Het nadeel is echter wel dat deze compleet gesloopt zullen worden tijdens de paai.

Beschadigingen voorkomen tijdens het kweken van Koi

Voordat de paai start zullen de mannetjes de vrouwtjes urenlang opjagen en tijdens de paai zelf kan het er ruw aan toe gaan. De mannetjes gaan zij aan zij tegen de vrouwtjes aan zwemmen en duwen flink tegen de buik. Door dat geduw en gespartel worden de vrouwtjes tegen de zijkanten van de bak geduwd of door de planten en andere obstakels heen. Een aparte bak biedt een flink voordeel om beschadigingen en uitspringen te voorkomen. Laat bewust wat minder water in de bak staan zodat het niveau tot ver onder de rand komt te staan. Dat voorkomt beschadigingen van de rand en dat er een vis uit de bak wordt geduwd.

Soort bij soort voor betere kwaliteit nakomelingen

Nog een voordeel van het kweken in een aparte bak is dat je de mannelijke en vrouwelijke exemplaren kunt selecteren. In de vijver heb je altijd een mengelmoes van variëteiten waardoor het erg lastig is om zuivere nakomelingen te kweken. Terwijl je in de aparte bak zeer gericht te werk kunt gaan, natuurlijk het liefste soort bij soort. je plaatst het beste 2 of 3 mannelijke Koi bij één vrouwelijke Koi. Bijvoorbeeld van allen de variëteit Kohaku zodat je ook alleen Kohaku nakomelingen krijgt.

Ouderdieren uit de bak nemen direct na de paai

Ik raad je aan om de ouderdieren die je in een aparte bak hebt geplaatst ook weer uit de bak te nemen direct na te paai. Je weet zo zeker dat de eitjes niet worden opgesnoept door de Koi zelf. Natuurlijk heb je ook een betere kans om daardoor meer jongbroed over te houden.

Voorkomen dat eitjes gaan schimmelen

Om te voorkomen dat het kuit en de eitjes gaan schimmelen kun je gebruik maken van malachiet groen. Dat is exact wat kwekers in Japan ook toepassen en zij kijken niet heel nauw op de dosering, een lepeltje malachiet groen hier en daar wordt er zo toegepast aan de bassins. Zelf ben ik toch altijd wat voorzichtiger en voeg ik maar enkele druppels toe per 100 liter, je hebt namelijk maar een klein beetje nodig om te voorkomen dat er geen schimmels op de eitjes komen. Daarnaast is het ook belangrijk om de eerste dagen eitjes die eventueel toch gaan schimmelen zo snel mogelijk te verwijderen. heb je namelijk eenmaal schimmels, dan kom je daar niet snel meer vanaf behalve dan door de dosering malachiet te verhogen.

Goede waterkwaliteit en vers water

De belangrijkste taak in deze fase is dat de eitjes uitkomen en dat de waterkwaliteit goed op orde wordt gehouden. De paai zelf zorgt namelijk voor een gigantische hoeveelheid ammoniak en afvalstoffen in het water. De eerste taak is dus om de waterkwaliteit weer op orde te krijgen. Dat begint met verversen, heel veel verversen. Het is geen probleem om wel 30 tot 50% van al het water uit de bak te verversen met vers leidingwater. Zelf ben ik groot voorstander van een continue stroom van vers water door deze druppelsgewijs open te zetten. Je voorkomt daarmee grotere temperatuurschommelingen

Eitjes laten uitkomen

De tijd die de eitjes nodig hebben om te ontwikkelen is afhankelijk van de watertemperatuur. Grofweg moeten de eitjes bij elkaar opgeteld 100 graden worden. Bij een watertemperatuur van 20 graden betekent dat ongeveer 5 dagen (5 x 20) en bij 25 graden is het slechts 4 dagen (4 x 25). Het beste is het om de eitjes in niet al teveel water te laten ontwikkelen. Plusminus 20 tot 50 cm diepte is meer dan voldoende. Dat maakt het ook gemakkelijker om de watertemperatuur hoog te houden.

Eitjes die uitkomen en het eerste leven

Jong Koi die uit het eitje komen zien er uit als een zeer klein streepje met iets verdikte kop. Je kunt ze met moeite zien, niet groter dan een mm of 3 tot 5. Ze zwemmen dan ook nog niet vrij rond, maar laten zich vasthangen tegen de wand, de bodem of het materiaal aanwezig in de bak. De kleine Koitjes leven in de eerste twee tot drie dagen puur van de dooierzak.

Pas na ongeveer 3 tot 4 dagen gaan ze echt vrij rondzwemmen en zelf op zoek naar voedsel. Wanneer je dit stadium bereikt hebt ben je al goed bezig geweest. De eitjes zijn bevrucht geweest, zijn niet verschimmeld, de temperatuur is voldoende geweest om ze te laten uitkomen en de waterkwaliteit is op orde geweest. We zijn er echter nog lang niet. Vanaf nu ben je genoodzaakt om de jonge baby Koi zeer regelmatig de juiste voeding te geven.

Juiste omstandigheden voor Baby Koi

Vanaf nu wordt het belangrijk om de waterkwaliteit goed op orde te houden en is het nodig om te gaan voeren. Hoewel het om hele kleine Koi gaat, gaan de hoeveelheid afvalstoffen in het water snel oplopen en wordt de kans groter op ammoniak en nitriet in het water. Niet gek ook met de aantallen, bij een succesvolle kweek kan het zomaar zijn dat je nu tienduizenden baby Koi hebt.

De ideale temperatuur om jongbroed op te kweken

Een ideale temperatuur om het kleine jongbroed op te groeien is minimaal 20 graden Celsius. Je mag best de temperatuur op laten lopen tot 24 tot 27 graden Celsius.

Filtering en de waterkwaliteit op orde houden

De waterkwaliteit goed houden lukt eigenlijk maar op een manier, door te zorgen voor goede filtratie. De stroming mag echter niet al te hard gaan tijdens de eerste dagen. Wat ik zelf gebruik zijn kleine vijverpompjes van Sicce, zoals deze Sicce Micra-plus. Deze kun je in een vijvermand plaatsen met daaromheen een stuk gaas van een vliegendeur, zo fijn dat er geen visjes doorheen kunnen gaan. Het water verpomp ik door een doorstroomfilter, zelf gebruik ik daarin alleen Japanse matten en Siporax. Voorfiltering vind ik niet speciaal nodig voor dit formaat aan baby koi en zeker in een bak binnen is het overbodig.

Het is verstandig om voldoende water te verversen, maar kijk wel uit voor temperatuurschommelingen. Constante verversing heeft sterk de voorkeur door de kraan op een druppelstraal te zetten. Je kunt steeds een laag water uit de bak laten lopen die dan gedurende de dag en nacht weer langzaamaan volloopt.

Geschikt soorten voer opkweek baby Koi per fase

In de eerste fase wanneer de kleine baby Koi net zelf op zoek gaan naar voeding ben ik groot voorstander van het voeren met natuurlijk voer. Zelf kweek ik watervlooien die ik levend toevoeg aan de bakken met Baby Koi. De grootste zijn vaak te groot voor de kleine baby Koi, maar dat maakt niets uit. Die zorgen direct weer voor nakomelingen die de kleine Koi wel kunnen eten. In diepvriesverpakking zijn ze bij de meeste aquaria en dierenspeciaalzaken te verkrijgen. Meestal in doordruk verpakkingen van 100 of 200 gram, wat vaak niet meer dan € 2,- of € 3,- per pakje kost.

Als alternatief kun je een goed doorgekookt ei gebruiken. Het eigeel kun je laten drogen en vervolgens tussen je vingers vermalen. Zorg ervoor dat je hiervan hele kleine hoeveelheden per keer voert, aangezien alles wat niet gegeten wordt op de bodem beland en uiteindelijk zal gaan rotten. Dat is funest voor de waterkwaliteit.

Voer na 1 tot 2 weken voor 1 tot 1,5 cm baby Koi

Wanneer het goed gaat met de groei kun je na ongeveer 1 tot 2 weken starten met een zeer fijn poedervoer. Je kunt je eigen korrelvoer fijnmalen en stampen en dat vervolgens geven, maar dat is nog niet zo fijn als Hikari Plankton is wat je vanaf ongeveer 1 cm kunt voeren. Ik heb sterk de voorkeur voor dei laatste, aangezien dat fijner is dan zelf je eigen Koivoer vermalen en het is speciaal bedoelt voor Koi die net een paar weekjes oud zijn. Ook is de hoeveelheid aan eiwit gigantisch hoog.

Compleet overzicht voer geschikt voor baby Koi per fase

Je kunt in mijn artikel ‘Baby Koi laten opgroeien en opkweken’ meer lezen over de soorten voer die je kunt gebruiken tijdens de verschillende levensstadia van baby Koi.

Selecteren van baby Koi

Wanneer het gelukt is om je baby Koi tot deze fase te halen, dan moet het moeilijkste misschien nog wel beginnen. Dan bedoel ik vooral emotioneel het moeilijkste, want duizenden of zelfs tienduizenden baby Koi verder laten opgroeien is geen optie. De enige optie is het selecteren van het koibroed. Japanse kwekers noemen dit Senbetsu. Je selecteert alelen de betere baby Koi waar potentie in zit om verder uit te groeien. Dat zorgt ervoor dat je per Koi uiteindelijk meer ruimte overhoud en daardoor een betere kans op goede ontwikkelingsmogelijkheden kunt bieden. Japanse kwekers doen de eerste selectie meestal zo rond de 4 weken. Een tweede selectie vindt kort daarna plaats op een leeftijd van 6 weken oud.