Costia (Ichthyobodo necatar) is een zeer kleine parasiet. De parasiet kun je aantreffen bij Koi en andere vijvervissen. Het is één van de meest kleine parasieten om te herkennen onder de microscoop. Costia is niet groter dan 0,005 tot 0,015 millimeter in omvang (5 tot 15 micron), je kunt deze parasieten dus nooit met het blote oog zien.
Costia is een protozoaire, een eencellige flagellaten. Dat zijn kleine eencellige organismen die één of meerdere zweepdraden of flagellen bezitten. Dat lijkt redelijk complex, maar komt er op neer dat ze de flagellen gebruiken om zich vast te hechten in de slijmlaag van Koi en zich te kunnen voortbewegen.
Costia is een gevreesde parasiet
Costia wordt in de Koi wereld gezien als een zeer agressieve parasiet. Wat overigens volkomen terecht is. De parasiet is een echte sluipmoordenaar die in korte tijd vissterfte kan veroorzaken.
Dringt de parasiet door de slijmlaag, dan zal deze wonden veroorzaken direct op de huid. Aantasting door Costia is dan ook zeer snel waar te nemen. Vaak begint dit met rood geïrriteerde schubben, en rode randjes tussen de schubben in.
Costia kan zich zeer snel vermeerderen
Costia is in staat om zichzelf rechtstreeks te delen. In het boek de Koi dokter schrijft Maarten Lammens, een Belgische Koidokter, dat Costia zich in twee weken kan vermenigvuldigen tot tienduizenden per vierkante centimeter huid.
Wel is het echter zo dat Costia een gastheer nodig heeft. Binnen het uur moet de parasiet een nieuw doelwit gevonden hebben, anders zal deze Costia sterven.
Bij welke temperatuur is Costia actief?
Het lastige van Costia is dat deze parasiet actief is bij alle watertemperaturen die wij in onze vijvers kunnen meten. Hartje winder bij slechts enkele graden tot de warmste dagen in de zomer. Voor beide situaties heb ik meer dan genoeg praktijkvoorbeelden meegemaakt. De theorie geeft aan 2 tot 30 graden watertemperatuur waarbij Costia actief blijft.
Wat zijn kenmerken en symptomen van Costia bij Koi?
Allereerst moet je iets kunnen herkennen aan het gedrag van jouw Koi van de basis symptomen van parasieten. Zoals stilliggen op de bodem, springen, minder eetlust, knijpen met vinnen, stilhangen aan het oppervlak, schuren en flitsen en zichtbare rode aderen over de rug. Kijk eventueel ook in dit artikel: Parasieten symptomen herkennen.
Verder zijn de volgende symptomen normaliter herkenbaar bij Costia:
- Lichte irritaties en aangetaste schubben.
- Rode irritaties zichtbaar tussen de schubben in, vaak op geconcentreerde plekken.
- Verhoogde productie van slijm.
- Bij het maken van een afstrijkje is het slijm dichter wit gekleurd en minder helder tot zelfs gelig van kleur.
Bij een late constatering kunnen Koi er slechts aan toe zijn:
- Ingevallen ogen, lusteloos en hangende aan het wateroppervlak.
- Openstaande schubben en wondjes, vaak op geconcentreerde plekken.
- Versnelde ademhaling.
Behandeling en medicatie tegen Costia
Costia is een makkelijke parasiet om te bestrijden. Dat komt doordat ze een eencellige parasiet is, die dus geen eitjes legt en daardoor in één keer uitgeroeid kan worden. Formaldehyde en kaliumpermanganaat zijn het meest effectief tegen Costia.
Producten voor effectieve behandeling:
- Formaline (Fish Pharma)
- Colombo Morenicol Alparex (pakt ook een groot deel andere parasieten mee)
- FMC (Fish Pharma)
- Colombo FMC-50
- Kusuri Formaline
Costia onder de microscoop herkennen
Costia is met 0,005 tot 0,015 mm één van de kleinste parasieten. Je hebt een 100x vergroting nodig onder de microscoop om levende costia te herkennen.
Je kunt costia vooral herkennen in de waterstroompjes tussen de slijmstukjes op je afstrijkje. Ze hebben een ovale vorm en flankelen vaak tegen de stroom in. Je ziet ze als het ware ‘schuddend’ voortzwemmen.
Let echter wel op dat microscopisch onderzoek alleen nut heeft bij een vers afstrijkje van een levende of recent overleden Koi. Costia kan namelijk niet lang leven op een dode vis. Daarnaast is deze parasiet lastig te ontdekken wanneer ze niet meer beweegt.
